Op de tubruk-koffie in Toko Oen, Malang

We verblijven twee nachten in ons ‘Moonlight’ Hotel te Batu. De trouwe bloglezer raadt het al: wakker worden om zes uur, als het maanlicht is verdwenen, en opstaan! Wake-up voor de dagtour die gids Ajus heeft geopperd. Zo kan hij wat roepiaatjes bijverdienen (driekwart miljoen zelfs) en zien wij nog eens wat. Op zijn programma staan een bezoek aan Nationaal Park ‘Coban Rondo’ met waterval en een bezoek aan het stadje Malang met vogeltjes- en bloemenmarkt, waar ik tevens op zoek ga naar een boekwinkel (boekenleggers ja of nee?).

Onderweg naar het Nationale Park genieten we van uitzicht op Batu. White pines, harsbomen, tonen ons hun afscheiding die wordt opgevangen en gebruikt om meubilair te laten glanzen. De waterval in Coban Rondo bevindt zich in Pandesari, in district Pujon op Oost-Java. Het is een van de watervallen, die niet alleen bij buitenlandse toeristen populair is, maar ook bij de regionale bevolking. Wij zijn hier als blanke bezoekers eveneens ontzettend populair. Om de haverklap mogen (moeten) we met Indonesische mensen op de foto, tot grote vreugde van zeer velen, die thuis kunnen laten zien dat zij echte Belanda’s in levende lijve hebben ontmoet.

De fraaie waterval ligt op de helling van Mount Panderman, ongeveer 32 kilometer ten westen van Malang. Hij is zo’n 84 meter hoog, op 1.135 meter boven zeeniveau. De gemiddelde temperatuur is er 22 graden Celsius, vrieskou voor gids Ajus, die ondanks extra kleding na twee minuten rillend bij het vallende water vandaan loopt. Ik moet aan de ‘kwal’ in ons duingebied denken, waar elke seconde circa achthonderd liter water uit de grond naar boven komt. Bij de waterval lees ik dat hier tussen de negentig liter per seconde in het droge seizoen en honderdvijftig liter per seconde in het regenseizoen naar beneden valt. Dat is vastgesteld sinds de waterval vanaf 1980 voor het publiek is opengesteld.

Malang is met 1,2 miljoen inwoners de tweede stad van Oost-Java. Een ruim op gezette tuinstad met brede lanen, bomen en parken aan de bovenloop van de rivier de Brantas. De stad verschilt enorm van de negentig kilometer noordelijker gelegen heksenketel Soerabaja. Malang ademt een bijna dorpse sfeer, waar villa’s in art deco-stijl bezoekers de koloniale architectuur uit de eerste helft van de 20e eeuw tonen.

Bezienswaardigheden liggen in Malang dicht bij elkaar. Het centrale plein heet alun-alun, waar we supermarkt, hotels, restaurants, protestantse en katholieke kerk, en een moskee aantreffen. Ik moet natuurlijk al lopend wel blijven opletten, een flinke opgave met zoveel attracties om me heen. Als domme druiloor stap ik dan ook in een groot gat in de stoep, verwoede poging om op de rijweg mijn nek te breken. Ik slaag erin - jong atletisch gevormd, nietwaar - om vrijwel ongedeerd te doen alsof er niets aan de hand is. Erna en Ajus schrikken zich twee rotjes, ik baal van mijn eigen gevaarlijke vuurwerk, maar sta heelhuids, ongehavend weer op. Geesink en Ruska deden het mij voor.

Onder leiding van Ajus stappen we vervolgens tegenover de Heilig Hartkerk een vooroorlogs gebouw binnen. Kopje koffie in restaurant ‘Toko Oen’, beveelt onze gids aan, echte tubruk-koffie, een begrip dat Erna uit haar jeugd kent. Mij is het volstrekt onbekend - herinner mij Buisman, da’s wat anders. Tubruk smaakt echter wel. De tearoom, patisserie en ijssalon die volgens het opschrift ‘Sinds 1930 aan de gasten gezelligheid geeft’, roept met zijn rieten meubilair sterk de sfeer van tempo doeloe op. Naast speculaas voor bij de koffie zijn kroketten met mosterd te verkrijgen. Wij houden ons echter aan onze lijn en drinken alleen koffie.

Malang was in het verleden een populaire verblijfplaats voor koloniale gepensioneerden. De plaats heeft een koel klimaat en ligt op een mooie, door vulkanen omringde hoogvlakte, 450 meter boven de drukkende hitte van het laagland. In het oosten domineert de actieve Gunung Semeru het uitzicht. Gunung Anjasmoro, Arjuna en Panderman in het noordwesten zijn bezaaid met berghotels en vakantieoorden. Ten zuidwesten van de stad ligt de mystieke Gunung Kawi, waar pelgrims om voorspoed bidden. 

Wij begeven ons gegidst naar de wijk Tugu ten noorden van de rivier, waar het oude stadhuis staat. Hier zijn de door mensenmenigten bezochte bloemen- en vogeltjesmarkt gevestigd. Het enige dat wij schuifelend rondkijkend kunnen doen, is vol verbazing bidden om wat voorspoed voor in minuscule kooien en aquaria opgesloten dieren. Hoe ver reikt de invloed van Marianne Thieme c.s.?