(139) SAM69+, over legenden en de klok

Maandag 4 mei 2015

Dapper en driftig

Twaalf meter grote pop, benen in kuitbroek, hoofd uit zolderraam, in zijn buik een gesloten venster. Het befaamde l’Horloge du Grand Marionnettiste de Charleville-Mézières staat op Place Winston Churchill. Bijna twee uur … dan gebeurt het. Deurtjes voor het venster schuiven opzij, het uur wordt geslagen. Tegelijk met de slagen verschijnt een episode uit de legende van Vier Heemskinderen. Dan draait het tableau voorbij en verdwijnt in de gapende achtergrond. Dagelijks tussen 10.00 en 21.00 uur worden op elk heel uur fascinerende fragmenten van deze legende getoond. Het verhaal speelt zich in vroeger tijden in bossen en op heuvels in de streek af.

Tegen de achtergrond van wouden van het Maasdal en stroomversnellingen van Semoy zijn aan de voet van het dicht beboste Ardenner Massief vele sagen ontstaan. In Roc La Tour droomt een ridder eens van een kasteel, waarmee hij zijn geliefde gelukkig wil maken. In ruil voor zijn ziel belooft de duivel het in één nacht te bouwen: “Vóór het kraaien van de haan is het kasteel gereed”. Maar de haan kraait te vroeg, de laatste steen is nog niet gelegd. Satan werpt vertoornd het bouwsel ter aarde, slechts rotsblokken van de toren blijven op de top van de heuvel staan.

Aan de andere kant van de Maas staan ‘Quatre Fils Aymon’, in Middelnederlandse bewerking de ‘Vier Heemskinderen’. Deze moedige ridders vallen door verraad in handen van Karel de Grote. 

‘Aan het eind van een langdurige twist tussen zijn familie en Karel de Grote reist hertog Aymon d’Ardenne naar het hof van de keizer om een verzoening tot stand te brengen. Zijn vier zoons vergezellen hem om tot ridder te worden geslagen. De moed van Renouts, Adelaert, Ritsaert en Writsaert en hun reusachtige ros Beyaert valt zozeer bij Karel de Grote in de smaak, dat hij zijn wrok vergeet. Zijn neef Bertholais wordt zelfs Renouts vriend. Maar in die tijd raken de gemoederen snel verhit. Renout, grootste en dapperste van de vier broers, is de driftigste. Tijdens een schaakpartij komt het tot hooglopende ruzie, waarbij hij Bertholais met een klap van het schaakbord dodelijk aan het hoofd treft.

De vier Heemskinderen vluchten van Parijs naar het Ardenner woud, waar zij met behulp van hun neef, de tovenaar Malegijs, de burcht Montfort de Château Regnault bouwen en zich daar vervolgens opsluiten om te ontsnappen aan de wraak van Karel de Grote en de woede van hun vader, die de keizer trouw heeft gezworen. Wanneer Karel de Grote hen op het spoor komt, volgt een belegering, waarbij hevig wordt gevochten. Eens te meer bewijzen Renout, Adelaert, Ritsaert en Writsaert hun buitengewone moed.

De spannende avonturen brengen de helden van de Ardennen naar de Gascogne en van Jeruzalem naar Keulen. Hoe zullen de epische gevechten aflopen, met het wonderbaarlijke ros Beyaert in een hoofdrol door in één keer over het Maasdal te springen?’

Het Middeleeuwse heldendicht ‘Vier Heemskinderen’ (Nederlandse versie, bestaat ook in modern Frans) is de populairste legende van de Franse Ardennen.