(147) SAM69+, over stoeipartij op oude, nieuwe land

12 mei 2015 - Egmond aan den Hoef, Nederland

Dinsdag 12 mei 2015

Geïnspireerd door de viering van 450 jaar Berger- en Egmondermeerpolder neem ik met onderstaand verhaal onder bovenstaande titel deel aan de BEM450-schrijfwedstrijd. De jury heeft zich beraden, de uitslag wordt op zaterdag 30 mei 2015 bij de Slotkapel van Egmond aan den Hoef bekendgemaakt. Ik ben uitgenodigd om de prijsuitreiking bij te wonen. Mag ik mijn verhaal als winnaar voordragen? Dan staat Egmond voor mij daadwerkelijk op zijn kop.

Stoeipartij op oude, nieuwe land (deel 1)

Met een strootje tussen zijn tanden hangt Kees uit een raam van stolpboerderij ‘Zeldenrust’ op voormalig eiland Molenlant. Melkkoeien maken loeiend hun weidegang. Vader boer knecht zijn pappenheimers als bezige bij in de gewenste richting. De boerenzoon simuleert een trekje van een sigaret, inhaleert gezonde buitenlucht. Hij tuurt over het nieuwe, oude land, blaast een diepe zucht. Zijn opstel heeft hem in vaste greep. Hij moet het snel inleveren.

De polder rond de hoeve bestaat 450 jaar. Vier-en-een-halve-eeuw. Kees gaat geen boeket paardenbloemen en madelieven plukken. Ook geen 450 rozen uit de tuin. Ma is zuinig op het rood, geel en wit gekleurde groen. Kees koestert zijn kievitsei, in de wei ontdekt hij knokkende kemphanen. Hevige strijd. Kees weet de broedvogel bedreigd. Kieviten, grutto’s baltsen, kemphanen walsen, leerde de boerenzoon van pa. Een schijngevecht. De macho tussen de ‘vechtersbazen’ showt zijn broedkleed. Kleurrijke kraag en kuif. Hij voert op de stoeiplaats een uitgebreid ritueel op. Vrouwtjes komen op het danspalet af, zwart, wit, roodbruin, oranje. Zij wensen de mooiste om te paren. De haantjes walsen voort op de westenwind, die klassieke klanken fluit. Kees blaast zijn rietje op hoge toon. Hij verstoort het bal, de vogels vliegen verder. Geen klassenfoto met kijvende kemphanen.

Opa’s en vaders vertellingen wervelen door Kees’ hoofd. Zijn geboortegrond is voedingsbodem, in de keuken staan wat boeken met ingrediënten voor zijn opstel. Geletterde kruiden geven smaak aan zijn gedachten, Kees strooit geschiedenis in zijn hersenpan. Composteert hij juiste woorden, produceert hij ‘kunstmest’?

... Tienduizend jaar geleden komt de laatste ijstijd aan zijn eind. Temperaturen lopen op, ijskappen smelten, de droogliggende Noordzee loopt vol smeltwater. Strandwallen ontstaan, kwelders. De Kennemerstrandwal vormt zich. Alkmaar, Heiloo en Limmen vinden hun plek. Zandgebied met veen en zeeklei overdekt. Tussen Heemskerk en Egmond ontstaat een wadachtig estuarium, binnendelta van het Oer-IJ, grillig samenspel van slenken, zand en slib.

… Tien eeuwen geleden stuiven jonge duinen uit zee op, wandelen over oude nollen heen. Het zeegat verzandt, slibt aan tot moeras, verdrinkt tot Berger- en Egmondermeer. Monniken van Egmond ontginnen het land vol dynamiek, grondstof voor wonderen van Sint Adelbert. Abdij, Adelbertusakker, Adelbertusput  vormen veilige plekken in drassige omgeving. Slot op den Hoef is sleutel tot voedselvoorraden.

Kees ploetert zijn woordenvloed, meester wacht geduldig.

… In 1170 houdt de Allerheiligenvloed huis. Stormvloedwater stort zich met vernietigende kracht op Alkmaar, dat wordt verwoest. In 1248 volgt een nieuwe ramp. Merengebied blijft eeuwenlang onbewoond, abdijlanden zijn vernield. Egmondse kronieken beschrijven de ongekend zware storm, die de zee opzwiept. Vee verdrinkt, mensen vluchten naar de hanenbalken van hun huis. Meer stormvloeden volgen, de middeleeuwse mens wordt moedeloos, kan het water niet de baas.

… Allerheiligenvloed van 1570 is nog erger. Noord-Holland wordt één groot meer. Egmond verliest tientallen huizen, er vallen vele slachtoffers. In 1717 loopt de toren van de Sint Agneskerk door de kerststorm groot gevaar. De westelijke torengevel stort later in zee.

(wordt vervolgd)