(226) SAM69+, over Vlees noch Vis in Haarlems Hallen

Donderdag 30 juli 2015

Worteltaart of orgelmuziek

Van ‘Hofje van Oorschot’ steken E. en ik door de Barteljorisstraat naar de Grote Markt. Blokje rond door de Nobelstraat voor de lekkerste worteltaart van Haarlem hoeven we niet zo nodig. Het inwendige koffie-extract filteren geniet voorrang. De VVV in het Stadhuis weet de weg te wijzen. E. schaft zich een folder over 22 Haarlemse hofjes aan. Zo kan zij zich op een volgend bezoek aan de stad aan het Spaarne voorbereiden.

Haarlems bestuursbolwerk in het hart van de stad staat op de plek, waar een jachtslot van de Graven van Holland uit 1250 stond. Als dit door een grote stadsbrand van het toneel verdwijnt, bouwen de Haarlemmers er hun stadhuis. Wij vinden doorgang naar de binnenplaats, waar geen toerist snel komt. Een prachtige, rustieke plek voor de gemeentelijke medewerkers om van hun pauze te genieten. We vragen ons af of de zonnewijzer in staat is om twee voor twaalf aan te geven. We wachten er niet op.

De oversteek over stille Grote Markt is snel gemaakt. Wind en regenvlagen houden de terrassen leeg, wat wij niet zo’n ramp vinden. De Vleeshal van Lieven de Key uit de 17e eeuw is onmiddellijk te herkennen aan de trapgevel met opvallende ornamenten van schapen- en ossenkoppen in Hollandse renaissancestijl. In 1950 is het slagersonderkomen onderdeel van het Frans Hals Museum geworden. Samen met de Verweyhal vormt het een expositieruimte voor moderne kunst onder de naam ‘De Hallen Haarlem’. Een bezoekster rammelt aan de kruk van de toegangsdeur om naar binnen te komen. Het lukt haar niet. Ons dus ook niet, want het is nog net geen elf uur, de aangegeven openingstijd.

We lopen aan de ‘schaduwkant’ van de Grote Kerk, waar vroeger vis werd verkocht. Omdat we niet zo goed opletten, maken we een volledig rondje om de kerk teneinde de Vishal te traceren. Dan zien we het: hij zit in het deel waar exposities van hedendaagse kunst worden gehouden. Toen er vis werd verhandeld, hield de schaduwkant de waren zo lang mogelijk vers. Ruim vierhonderd jaar geleden kreeg de vis zijn eigen hal. 

‘Jan met de hoge schouders’ vraagt ook onze aandacht. Haarlems grootste kerk is tussen 1370 en 1520 gebouwd op de plaats van een in de 14e eeuw afgebrande kleinere kerk. Vroeger was hij met beelden versierd, maar die zijn tijdens de Beeldenstorm verloren gegaan. Zijn bijnaam dankt de Grote of St. Bavokerk aan de toren, die in verhouding tot de rest van het gebouw aan de kleine kant is. Je moet het maar verzinnen. We dachten binnen een blik te kunnen werpen, maar toegang betalen voor een godshuis stuit ons tegen de borst. De Dom van Keulen - nog imposanter en van twee torens voorzien - is immers ook gratis te betreden. Hierdoor hebben we de grafstenen van Frans Hals en Pieter Teyler gemist. Een grotere aderlating is het missen van het beroemde Christian Muellerorgel. Hier speelde Mozart als kind nog op, wat wij hem als volwassene dus niet kunnen nazeggen.