(231) SAM69+, over geneugten en stadsrechten

Dinsdag 4 augustus 2015

Medemblik en marsepein

Zwieren, zwaaien, botsen, ballen gooien, suikerspin eten. De temperaturen lopen rond eind juli, begin augustus hoog op in Medemblik. Ben ik eindelijk eens in dit fraaie stadje, moet ik vluchten voor jaarlijks terugkerende geneugten van Westfriezen, die aan buitenstaanders geen boodschap hebben. Behalve die ene boodschapper die zijn posttraumatische kermisbelevenis vanuit zijn eigen ‘schiettent’ in een spannende ‘musical’ ventileert.

Medemblik is het oudste stadje van West-Friesland. Het verkrijgt in 1289 stadsrechten van graaf Floris V, die West-Friesland aan zijn gezag heeft onderworpen. Ik vraag mij vaak af hoe de naam van een plaats tot stand komt. ‘Medemblik’ is mogelijk afkomstig van een waterloop in moerassig terrein, die hier heeft gelopen. Veenriviertje ‘Medemelake’ wordt in een oorkonde uit 985 genoemd, de plek zelf staat erin vermeld als ‘villa Medemelacha’.

Door de Friezen krijgt Medemblik een welvarende markt. Het is de eerste West-Friese plaats met stadsrechten. Aan het eind van de 13e eeuw laat Floris V een dwangburcht bouwen, nu bekend als Kasteel Radboud. Over de dijk op de fiets uit het noorden komend, is het kasteel rap in beeld. Tientallen geparkeerde auto’s weerhouden mij van een bezoek aan het in 1888 na bouwvalligheid opgeknapte fort, dat ik op een ander moment zeker nog eens wil afleggen.

Als nestor Albert Heijn zijn eerste winkeltje - te zien op de Zaanse Schans - in 1887 in Oostzaan opent, krijgt Medemblik een spoorverbinding met Hoorn. Klanten verleiden heeft niets met reizigers aansporen van doen, maar ter plaatse kom ik erachter dat het stationsgebouw uit dat ‘jaartal in mijn Aha-geheugen’ dateert. Het gebouw, dat op de monumentenlijst staat, is eindpunt van de museumlijn Hoorn-Medemblik, gebruikt door de museumstoomtram, die ik witte wolken zie afblazen. De ‘tram’ is niet bedoeld voor NS-reizigers als ik met OV-keuze- en fietskaart, wel voor toeristen met een rondjes draaiend ‘rups’-avontuur achter de rug. Zij stappen hier in om als een tuffende streep in rechte lijn naar Hoorn te tsjoeken. Uitstappers kunnen gebruik maken van aansluiting op de bootdienst naar Enkhuizen.

Ik maak gebruik van de aansluiting op mijn fiets naar Enkhuizen. Achteraf besef ik dat ik - zoals een mijner trouwe blogvolgsters meldt - het lekkerste museum van Nederland links heb laten liggen. Dan moet die ‘Oude Bakkerij’ ook maar niet in het historische centrumgeweld van dit moment van Medemblik gaan liggen. Van zoete suikerspinnen draait mijn maag om, voor marsepein en chocolade wil ik nog wel eens terugkeren. Bovendien kan ik dan in een sfeer van het verleden zien hoe bakkers in vroeger tijden hun waren maakten. Geuren uit de bakkerij versterken deze aantrekkelijke gedachte.

Egmond heeft net ‘op z’n kop’ gestaan en de kermis in mijn woondorp is ook weer in aantocht. Ik ga uitzoeken wanneer ik opnieuw in de richting van West-Friese dorpen koers. Zo’n tochtje wil ik graag overdoen in de wetenschap dat ik bij een andere trouwe blogvolgster onderweg van een verfrissende douche gebruik mag maken. Met koffie en gebak, veronderstel ik!