(234) SAM69+, over wondermiddelen bij reizen

Vrijdag 7 augustus 2015

Geen slaapmuts

'Te veel reizen ontwricht je leven’  kopt een ochtendblad. Stof ter overdenking voor 2015, waarin wij gemiddeld elke twee maanden op stap gaan. Vliegen naar Bilbao, Neurenberg en Lanzarote, treinen naar Keulen, straks vliegen naar Zuid-Afrika en naar IJsland. Grensoverschrijdende mobiliteit als onderdeel van onze grenzeloze identiteit. Reizen betekent nieuwe plekken ontdekken, nieuwe mensen ontmoeten.

Een Brits toerisme-expert concludeert dat buitensporige reislust meer kapot maakt dan je lief is. Jetlag is een op het oog onschuldig ongemak, aldus de onderzoeker. Aan herhaalde jetlags verbindt hij gevoelens van uitputting, chronische vermoeidheid en verminderd cognitief functioneren. De wetenschapper aan het woord. Is reizen ‘the good life’? Buitensporig veel reizen kan het leven ontwrichten, ontdekt de Brit tijdens zijn promotieonderzoek naar backpackers die jarenlang de rugzak omhangen. Eenmaal thuis passen zij zich moeilijk aan. Als ‘backpacker-avant-la-lettre’ herken ik dat. Kosmopolitisch leven met nomadische trekjes brengt glitter en glamour met zich mee. Je komt nog eens iemand tegen, hoewel meestal voor korte duur. Voor sociale activiteiten is in zo’n individualistische levensstijl geen ruimte, deelname in de (voetbal)club schiet er bijvoorbeeld bij in. Sociale cohesie met het thuisfront krimpt, zeker in mijn rondtrektijd, toen sociale media het levenslicht nog niet hadden gezien.

Jetlag vormt een nachtmerrie voor elke reiziger. Iedereen reageert er anders op, maar elke intercontinentale reiziger heeft er last van. Zowel op plaats van bestemming als bij thuiskomst slaat de lamlendigheid toe. Remedies tegen jetlag bestaan al zolang als het straalvliegtuig het mogelijk maakt om na een paar uur vliegen een halve dag of meer kwijt te raken. Een andere wetenschapper schrijft een eenvoudig recept voor: gewoon een tijdje niet eten en bij aankomst overstappen op het lokale eetpatroon. De reiziger dient na de laatste reguliere maaltijd voor vertrek niets meer te eten en tijdens de reis alleen water te drinken. De eerste maaltijd in de nieuwe tijdzone is cruciaal om naar het nieuwe schema om te schakelen. Weer een andere deskundige is niet overtuigd. Volgens hem loont het de moeite het eetpatroon - tijdstip, hoeveelheid - zoveel mogelijk te houden zoals je dat bent gewend. Alcohol moet volgens hem worden vermeden, dat ontregelt het lichaam veel meer.

Sommige hotels nemen adviezen van slaapdeskundigen ter harte. In Hotel Okura te Amsterdam, dat veel Japanners ontvangt, kunnen gasten zich aanmelden voor het jetlagprogramma, dat een combinatie van aangepaste maaltijden, extra donkere kamers met daglichtlampen en adviezen van het Academisch Medisch Centrum biedt. Gasten wordt gevraagd uit welke tijdzone zij komen en hoe laat zij normaal gesproken opstaan. Hun antwoorden resulteren in instructies en tips. Ondanks de goede bedoelingen wordt van het programma weinig gebruik gemaakt.

Wij bereiden ons voor op een intercontinentale vlucht naar Zuid-Afrika, eentje die toch ook een verstoord nachtritme met zich meebrengt. Uitermate vroeg op en zonder twijfel behoorlijk laat naar bed. De klok hoeven we echter niet te verzetten, dus kan weldra het goede leven in Kaapstad voor ons gewoon een aanvang nemen. Met een ‘suikerbossie’ als wondermiddel?!