(311) SAM69+, over natuur en cultuur in Noord

23 oktober 2015 - Amsterdam, Nederland

Vrijdag 23 oktober 2015

Oog in oog met Eye

Een goede gids is goud waard. Fiets- en wandelvriendin E. tipt mij dat tegenover het Centraal Station aan het IJ in Amsterdam-Noord een smalle strook opgespoten zand ligt. Zij legt uit dat naast filmmuseum Eye in de wijk Overhoeks een ‘Oeverpark’ met uitsluitend iepen groeit. Daaruit ontstaat het ‘Iepenarboretum’, duurzame bomen die zeer windbestendig zijn, aantrekkelijk voor vogels en insecten. Bovenal is de iep de boom van Amsterdam, hoe hoog ook.

Onze hoofdstad is met vijfenzeventigduizend stuks iepenhoofdstad van Europa. Tijdens de ontwikkeling van de grachten - rond 1600 - zijn in Amsterdam veel iepen geplant om de lucht in de stad te zuiveren. Het gebruik van de gracht als open riool brengt immers vreselijke stank teweeg. In de jaren zeventig van de vorige eeuw blijft de gemeente de boomsoort planten, ondanks de iepziekte. Zieke iepen worden door strenge controle onmiddellijk verwijderd.

In het nieuwe iepenarboretum staan de bomen vanwege kans op ziekte ruim verspreid. Besmetting via de wortels wordt zo voorkomen. Gezien vanuit het filmmuseum staan aan het begin van het park drie hoge iepen, die uit Amsterdam-West zijn gehaald. Alle andere zijn jong en in verschillende maten geplant. De hoofdstad kent 32 iepensoorten, ze staan allemaal in het Oeverpark in een oplage van 85 in totaal. Iedere boom is van 25 kuub plantgrond voorzien. Sommige bomen hebben wel drie jaar nodig om aan te slaan.

De aanleg is vier jaar geleden gestart. De opgespoten lap grond is 650 meter lang en vijftig meter breed. Bij iedere boom is een metalen plaat rond de boom gelegd met daarop de soortnaam. Het Oeverpark is eigenlijk nieuw land, dat op het IJ is veroverd. Van het park wordt al veel gebruik gemaakt, het is een echte ontmoetingsplek. De paden vormen een weefsel met een hoofdroute als boulevard. In de wandelroute liggen als decoratie iepenbladeren van staal in de paden. Om ieder misverstand over de boomsoort te voorkomen staat in een pad ‘Iepenarboretum’ geschreven. De tekst is van hetzelfde metaal gemaakt als de andere decoraties. 

Amsterdam-Noord op de noordoever van het IJ is zonder twijfel het afwisselendste en misschien wel inspirerendste deel van de stad voor een verkenningstocht. Tussen de industrieterreinen en shops zijn er opgeknapte havengebieden, kunstprojecten en alternatieve woonvormen naast prachtige tuindorpen. Alleen al filminstituut Eye in een futuristisch wit gebouw aan het water neemt een opvallende plaats in. Hier worden klassiekers in hun oorspronkelijke taal vertoond.

Na onze wandeltocht door het centrum van Amsterdam nodig ik E. een keer uit voor een fietstochtje door Noord. We zullen dan niet alleen op het vooruitstekende terras van Eye plaatsnemen voor een gebruikelijke cappuccino. Ook het nabijgelegen cafe ‘Tolhuistuin’, culturele hotspot voor moderne kunst in een voormalig onderzoekslab van Shell, kan op ons bezoek rekenen. Waar we in ieder geval enige tijd doorbrengen, is het Oeverpark met de naam ‘Iepenarboretum’. Kijken hoe hoog de nieuwe iepen groeien en genieten van het uitzicht op het nieuwe Centraal Station en de oude stad.

(met dank aan E.)

zie ook: http://www.amsterdamsebinnenstad.nl/binnenstad/228/ode-aan-de-amsterdamse-iep.html

2 Reacties

  1. Marijke:
    23 oktober 2015
    Als geboren en tot mijn 15de jaar getogen Tuindorp Nieuwendamse spreekt blog 311 mij zeer aan, temeer daar mijn vaders dagelijkse werkplek het onderzoekslab van de Shell was.
    Van het iepenarboretum had ik nog nooit vernomen. Verbazingwekkend dat er 32 soorten zijn!
  2. Tineke:
    23 oktober 2015
    Dus een bezoek aan het iepenarboretum moet hoog op mijn lijstje komen. Heb je er ook foto's van genomen? Je hebt sinds Zuid Afrika drukke dagen op je programma!