(415) SAM69+, over ijsfeest in Uitgeest

Donderdag 4 februari 2016

Warm water, platte pech

De dag dat ik Abraham ontmoet, is vrijwel op de kop af twintig jaar geleden. Uitgeest staat klaar om sportieve boeren, burgers en buitenlui te bedienen. Bezoekers die een bevroren plas - Uitgeestermeer - met stalen ijzers willen geselen. Dat feest wil ik als buur uit Castricum bijwonen. Helaas wordt het bakzeil. Zondag 11 februari gooien weergoden roet in het gerecht: géén marathon op natuurijs.

Goden zijn wispelturig. Anderhalve week later, donderdag de 22-ste, lachen zij de lokale ijsclub toe. Op een uitgekiende dag met uitmuntend weer zien ‘beulen' op het ijs in een zware uitputtingsslag gigantisch af. Onder mijn toeziend oog langs de wallenkant.

Een glanzend zwarte, ribbelige ijsvloer vormt het palet voor de strijd der titanen in gekleurde pakken onder stralend blauwe hemel. Voor het eerst in de meer dan 125 jaar lange historie van de Uitgeester ijsclub komen marathonrijders in groten getale naar het dorp voor veertig rondjes op ‘werk’-ijs. Een historisch seizoen met prachtige wedstrijden op natuurijs vertoont zijn kroonjuweel. Honderd kilometer om de Gouden Schaats op het pittoreske meer, karakteristieke molens als decor, rookpluimen aan de einder.

De speaker warmt de ijzervreters op. “Een dagje uit de bollen om in Uitgeest uit de bol te gaan”. Daags tevoren hebben twee tuinders het ijs nog beproefd. Paprikateler Jos Niesten en bloembollenkweker Bert Verduin, beiden Heemskerkers, laten zich buitenkansjes niet ontgaan. Als eersten spiegelen zij hun slagen op het Uitgeester natuurijs. Verduin, klein van stuk, is specialist bij uitstek, het beest in hem wil altijd vlammen. Niesten heeft al heel lang schaatsbloed in zijn aderen. Net als zijn bloembollenbuurman loopt, fietst en skeelert hij vaak en veel in het nabije duin. Dient natuurijs zich aan, is hij op Loosdrechtse of Ankeveense plassen te vinden.

De man met startnummer 155 - Vossebelt - heeft pech. Te laat aan de start door een ellenlange file onderweg. In alle haast stapt hij naast de steiger op het ijs, zakt erdoor en scheldt zich droge schoenen. Nat gesokt glijdt hij, buiten mededinging, de melee binnen. De warmhartige jury blijkt clement: “De grote pechvogelprijs is voor Egbert”.

Op voorhand drommen dikke rijen kijkers naast mij op de wal bijeen. Zij kraaien glorie voor een wereldvermaarde veehouder uit Sint Jansklooster. Evert van Benthem, keizer van het natuurijs, levende legende die de Tocht der Tochten twee keer achtereen op zijn naam schreef, zwaait af. Afscheid van de grootste marathonrijder op natuurijs aller tijden, met alle grote klassiekers op zijn naam. De enige grootheid die alle marathons over 200 kilometer heeft gewonnen.

Aan het slot van deze race der groten gaat plaatselijk favoriet Verduin ten onder. Te vroeg richt hij zijn bonkige lijf op. Dat kost hem de ‘Gouden Schaats’, waarde ruim vijftienhonderd gulden. Grootse vechtlust, uiterste krachtsinspanning, maar géén bloemen. Henk Angenent, spruitjeskweker, straft de duinbewoner in een fractie van een seconde af.

De voorzitter van de ijsclub: “Plat gingen ze om hier te zijn. Zo’n parcours hadden ze nooit verwacht. Het mag morgen warm water regenen!”.