(438) SAM70+, over besondere reis met mooi uitsig (13)

Zaterdag 27 februari 2016

Voortrekkers, Vrijstaat

Woensdag 15 november staat genoteerd voor een ‘warm bad’: de doortocht van Tzaneen naar Warmbath, waar in de schitterende Mabula Lodge wordt overnacht. Ook in Warmbath valt, zowel woensdag als donderdag, van game-drives in open Landrover te genieten, met tussendoor het gebruikelijke relaxen bij het zwembad.

Na een laatste game-drive en ontspannen ontbijt gaat het op vrijdag 17 november verder naar Pretoria, waar een uitgebreide stadstour wacht. Pretoria is anders. Het was ooit de hoofdstad van de Zuid-Afrikaansche Republiek van de Boeren. Sinds 1910 zetelt de regering van de Republiek van Zuid-Afrika hier. Pretoria is sober en deftig, zich goed bewust van zijn waardigheid en trots op zijn met jacaranda’s omzoomde straten. De stad ontwikkelt zich gelijkmatiger dan Johannesburg en heeft daarom de tijd om groene open plekken en meer dan honderd parken aan te leggen, waaronder vogelreservaten en publieksvriendelijke natuurreservaten.

Onder de musea van Pretoria bevindt zich het sierlijke Melrose House, waar in 1902 het verdrag is getekend dat een einde aan de Boerenoorlog maakt. Pretoria is een universiteitsstad. De ‘Universiteit van Pretoria’ is de grootste van het land, terwijl de ‘Universiteit van Zuid-Afrika’ het grootste instituut voor schriftelijk onderwijs ter wereld is. De universiteitsgebouwen zijn groot, maar de meeste indruk maken de in 1910 gebouwde Union Buildings en het Voortrekkers Monument. De Union Buildings, waarin de ministeries zijn gehuisvest, zijn door architect Herbert Baker speciaal ontworpen met het oog op hun ligging op de opvallende Meintjies Kop. Baker wilde dat ze ontzag zouden inboezemen als een moderne Acropolis. Daarin is hij voortreffelijk geslaagd. De statige gebouwen rijzen op boven een amfitheater van Franse tuinen en glooiende gazons.

Een bezoek aan het Krugerhuis, waar Paul Kruger vroeger woonde en werkte, is eveneens mogelijk. In het midden van het Kerkplein staat het bekende standbeeld van hem. Het plein wordt omgeven door in goede staat verkerende 19e-eeuwse gebouwen, zoals de ‘Raadsaal’ en het schitterende Paleis van Justitie. Net als de Uniegebouwen zijn ze niet toegankelijk voor publiek, maar openbare terrassen bieden prachtig uitzicht over de stad.

Het ‘Voortrekkers Monument’ ligt ten zuiden van Pretoria. Met de bouw hiervan begint men in 1938, honderd jaar na afloop van de ‘Grote Trek’ (1834-1838). Door onderbrekingen tijdens de Tweede Wereldoorlog is het pas in 1949 voltooid. De Grote Trek is het wegtrekken van Boeren van voornamelijk Hollandse afkomst uit de Oost-Kaap, in die tijd de Britse kolonie ‘Kaap die Goeie Hoop’. Deze Voortrekkers vinden dat het Britse bestuur dat hen sinds de bezetting van de voormalige Hollandse kolonie in 1806 is opgelegd, zwak en ontoelaatbaar liberaal is, vooral met betrekking tot de rassenkwestie en afschaffing van de slavernij. De onvrede wordt verergerd door de toenemende strijd om het grensland tussen zwarte landeigenaren en blanke kolonisten. Hun antwoord is dat zij hun ossen voor hun wagens spannen en een plek buiten de invloedssfeer van de Engelsen zoeken. 

Zo zouden de republieken Oranje-Vrijstaat en Transvaal (Zuid-Afrikaansche Republiek) ontstaan.

(wordt vervolgd)