(445) SAM70+, over fietsspoor langs een autodidact (1)

Zaterdag 5 maart 2016

Jopie Huisman (1922-2000) heet ‘schilder van het mededogen’. Al vanaf zijn jeugd tekent hij veel van wat hij om zich heen ziet en wat hem raakt. Portretten van familie en stadgenoten, nooit notabelen, altijd gewone mensen. Later - hij is handelaar in lompen en oude metalen - legt hij voorliefde voor het kleine, gewone, kapotte en weggegooide in zijn schilderijen. Realistisch en bijna volmaakt, te zien in het Jopie Huisman Museum, dat in 1985 is ontstaan op initiatief van zijn vrienden.

Workum en het landschap eromheen vormen het decor voor een 25 kilometer lange fietstocht. Deze voert langs plekken die als inspiratiebron voor schilderijen en tekeningen van Jopie Huisman hebben gediend. De tocht begint en eindigt in het museum aan het Noard 6 en voert langs de onderwerpen van vele van zijn werken.

Over het Noard, de gedempte voormalige stadsgracht, fiets ik in de richting van de katholieke kerk. Honderd meter voor het Chinese restaurant is naar links de Brouwersdyk. Daar stond het hekje waarop de ‘Oude Yde’ (schilderij uit 1969) regelmatig zat. Volgens Jopie zat ‘Oude Yde’ daar om zijn grote verlies te verwerken. Diens gestorven vrouw is op het kerkhof van de kerk begraven, het hekje is er vlakbij.

Terug naar ‘de Chinees’ en linksaf naar de neogotische kerk. Tegenover de kerk rechtsaf, over het Dwarsnoard, tot aan de brug. In het huis links op nummer 69 woonde Jopie samen met zijn ouders, broers, vijf zussen en nog enkele andere gezinnen. Op de hoek op nummer 75 staat de voormalige herberg ‘De Zwaan’. Hier had Jopie zijn opslagplaats en korte tijd een aardewerkatelier, dat geen succes was. Het pand stond op instorten, zoals in die tijd veel oude huisjes werden afgebroken. Oude beschilderde tegels waren voor Jopie zeer interessant, ze waren uitstekende handelswaar.

Over de brug en honderd meter verder ga ik het eerste pad links, de oprit naar Jachtservice Hooghiemstra in. Halverwege het pad kom ik links aan het water de huisjes tegen, die op de tekening ‘Algeraburren in de winter’ uit 1973 zijn afgebeeld. Althans wat daar van over is, want er is decennia later nogal wat veranderd.

Terug over de brug ga ik direct rechtsaf naar de Trekwei, langs het water, met links weer ‘De Zwaan’ en ‘De Worckummer Peerdestal’. In de Peerdestal stonden de paarden die de trekschuit naar Bolsward trokken. Later meerde hier ook de stoomboot van de beurtdienst op Leeuwarden en Sneek af. Onder het overstekende dak van ‘de Peerdestal’ stonden de mannen, die nog naar café De Zwaan moesten of er net vandaan kwamen, sterke verhalen te vertellen.

Ik draai mij net voorbij de Peerdestal om en zie de hedendaagse situatie van de tekening ‘Pakhuis en woonhuis bij maanlicht’ uit 1957. Rechts bevindt zich de Yskeboerevaart van de schets uit 1959. De genoemde tekening is niet in Jopie’s Museum te vinden, want hij is waarschijnlijk in particulier bezit. Veel werk uit Jopie’s beginjaren is in handen van particulieren, omdat hij bij feestelijke gelegenheden tekeningen cadeau gaf.

(wordt vervolgd)