(468) SAM70+, over de eeuwige Amsterdamse School

Maandag 28 maart 2016

Spaarndammerbuurt en Stedelijk

Dit jaar wordt 100 jaar Amsterdamse School gevierd. Een eeuw geleden werd deze aanduiding voor het eerst gebruikt voor de toen nieuwe kunst- en architectuurstroming. De Amsterdamse School krijgt in een voormalig schoolgebouw haar eigen onderkomen in Museum ‘Het Schip’. Van drie monumentale complexen volkswoningen aan het Spaarndammerplantsoen in Amsterdam - gebouwd door Michel de Klerk - heet het meest expressionistische blok in de volksmond ‘Het Schip’. Het behoort tot de top van ‘De Amsterdamse School’, architectuurvorm uit het begin van de 20e eeuw.

Op het lijstje ‘te bezoeken’ staat voor iedere liefhebber van bouwkunst een vinkje achter ‘Het Schip’, het iconische gebouw bij het Westerpark. Museum ‘Het Schip’ toont onder meer het interieur dat Michel de Klerk ontwierp voor het voormalige Postkantoor tegenover de achterzijde van het Paleis op de Dam. Ook de Museumwoning in de originele woning met inrichting uit de jaren 1920 en het beroemde torentje van De Klerk zijn er te zien. Onderdeel van de presentatie zijn de sociale geschiedenis, de vormtaal van de bouwkunst en gebruiksvoorwerpen in Amsterdamse Schoolstijl.

‘Jan met de Pet’ komt in 1921 met ‘Het Schip’ van de hel in de hemel. Een container bij het museum met daarin een Jordanese krotwoning toont het contrast met de modelwoning van ‘Het Schip’. Het idealisme van de schepper van Het Schip - Michel de Klerk - in praktijk gebracht. Het gebouw is expressief, in de vorm van een schip geheel opgetrokken uit baksteen. Voor niet-Amsterdammers: het is aan de noordkant van het spoor te vinden. De Spaarndammerbuurt is een bolwerk van socialisme, met een standbeeld van de rooie dominee Domela Nieuwenhuis bij de entree.

Het Schip ziet eruit zoals in 1921, met de oorspronkelijke kleur van kozijnen en deuren. Zaans groen met een tint wit. Van binnen voldoet het aan de eisen van de tijd. Huurwoningen en museum vormen aan de buitenkant een geheel, al hebben ieder hun eigen eisen. Het museum wil voor de zomer in fasen zijn deuren openen. Het is van plan veel museumstukken uit depots te lenen. Bezoekers lopen straks bij de voormalige klaslokalen langs een tijdlijn. Amsterdamse Schoolleden bouwden niet alleen voor arbeiders, maar ook voor de hogere klassen. Een stijlkamer voor een Enschedese grootindustrieel is door het museum aangekocht.

Het vernieuwde Museum ‘Het Schip’ wil in twee jaar tijd ruim twee keer zoveel bezoekers ontvangen. Vijftigduizend in plaats van 23.000 per jaar. In samenwerking met het Stedelijk Museum wordt ‘100 Jaar Amsterdamse School’ gevierd met een expositie van meubelen uit die periode in het Stedelijk.

Bewoners uit de Spaarndammerbuurt kwamen uit de krotten van de Jordaan. Anders dan tegenwoordig was ‘de Jordaan’ de plek waar je níet wilde wonen. Daar hing je of uit het raam of je ging naar de kroeg. In De Klerk’s visie moest een huis echt een thuis zijn. Oost, west, thuis best in de Spaarndammerbuurt.

NB. De grote tentoonstelling over ‘Wonen in De Amsterdamse School 1910-1930’ in het Stedelijk Museum is van 9 april 2016 tot 28 augustus 2016. 

http://www.100jaaramsterdamseschool.nl/?page_id=182&lang=en