(61) SAM69+, over een ‘Site of Cultural Interest’

Zondag 15 februari 2015

Antigua, nu Alhóndiga

Het is de eerste bestemming in Bilbao die wij vanuit ons hotel aandoen. De arena Plaza de Toros de Vista Alegre ligt om de hoek. De huiskamer van de stierenvechters slaan we over, hij is trouwens gesloten. Daar voorbij, in de richting van het Guggenheim Museum, stuiten we op 43.000 interessante vierkante meters Alhóndiga Bilbao. In het begin van de 20e eeuw ontwierp Ricardo Bastida – architect van Bilbao – de lange gevels, die als antieken nog steeds overeind staan. De klassieke buitenkant contrasteert sterk met de binnenruimte, die door Phillippe Starck op unieke, innovatieve en gestroomlijnde manier is samengesteld. Hierin komen leven en energie van de Baskische metropool Bilbao sterk tot uitdrukking.

Eenmaal het voormalige wijnpakhuis uit 1909 binnengestapt – het is in 1970 opgeheven - komt een portier op ons af, die uiterst bereidwillig de rol van gids op zich neemt. Met alle geduld van de wereld legt hij uit dat het gebouw zo’n veertig jaar heeft leeggestaan en toen pas is getransformeerd in het juweel dat het in maart 2015 vijf jaar is. Al in 1999 verklaart het Baskische gouvernement het modernistische cultuur- en ontspanningscentrum-in-wording tot ‘Plek van Cultureel Belang’. En dat is het beslist, dat ontdekken wij ook onmiddellijk. We moeten wennen aan de enorme, donkere ruimte op de begane grond – even lijkt het atrium een vlekkeloze parkeergarage met glimmende vloer zonder auto’s – maar dan ontdek je meteen de adembenemend vormgegeven inrichting.

Niet minder dan 43 slangenzuilen steunen drie bakstenen kubussen, die plaats bieden aan  een mediatheek, aan tentoonstellings- en vergaderruimte, winkel, restaurants, bar en zelfs twee zwembaden met doorzichtige glazen vloer op het dak. De Italiaanse ontwerper Lorenzo Baraldi symboliseert met zijn visie miljoenen pilaren uit de hele wereld, waarmee hij de oneindigheid van culturen, oorlogen en religies in beeld wil brengen die de mensheid in haar geschiedenis doorstaat en heeft doorstaan. Zijn interpretatie brengt in dit atrium een kleurrijke, cinematografische visie tot leven. “Mensen verschuilen zich achter pilaren. Mensen raken er verliefd, ze kussen elkaar hier … Achter de zuilen bespioneren zij elkaar ook, en zij kunnen tot doden overgaan …”. Starcks reflectie brengt het atrium tot leven, maakt er een bijzondere, spannende ruimte van.

Baraldi heeft heel veel stijlen en vormen van zuilen, die in de wereld hebben bestaan, nader onderzocht en bestudeerd. Van oude tijden en lang geleden tot vandaag de dag, inclusief de bijbehorende culturen. Daaruit zijn niet minder dan achthonderd schetsontwerpen gemaakt, waaruit een keuze van 43 stuks in cement, staal, hout, brons, steen, aluminium, terracotta en marmer als dragende pijlers fungeren. Zij vertegenwoordigen bouwstijlen als Art Déco, Renaissance, Modern, Middeleeuws, Chinees, Barok en Neo-Klassiek, waarmee de opsomming nog niet eens volledig is. Ik heb het totaalgewicht van de 43 dragers uitgerekend en kom tot liefst honderd en tien ton bouwmateriaal (110.000 kilogram). Echte draagkrachtigen dus. Niet achter maar boven de zuilen zien bezoekers van de begane grond door een glazen bodem schimmen van zwemmers. Bizar beeld, waarin cultuur en ontspanning inderdaad in beweging komen.