(73) SAM69+, over een zeiltochtje in open huidboot

27 februari 2015 - County Clare, Ierland

Vrijdag 27 februari 2015

Sint Brendan achterna

Een man naar mijn hart, zes jaar ouder dan ik, zeezeiler – ik verre van -, maar bovenal ontdekkingsreiziger en schrijver. Met Tim Severin (1940) beleef ik de spannendste avonturen. Hij zeilt onder meer naar de Oost-Indische archipel, koerst met een Arabisch schip naar China en rijdt te paard met nomaden naar Mongolië om het erfgoed van Djengiz Khan te bestuderen.

In zijn boek ‘De Brendan Expeditie’ doet hij verslag van zijn spectaculaire tocht in de voetsporen van Sinte Brandaen. Deze monnik leeft in de zesde eeuw na Christus en maakt veel avontuurlijke reizen. Zo zou hij met een scheepje – een open huidboot – de Atlantische oceaan zijn overgevaren. Nog vóór de Noormannen, en negenhonderd jaar vóór Columbus Amerika ontdekt. Tim Severin bouwt een replica, bestaande uit 49 ossenhuiden, drie kilometer aan leren riemen en liters gesmolten wolvet. Hij gaat dezelfde uitdaging als die van St. Brandaan aan. Severin maakt in zijn wonderbaarlijke reis van vierduizend mijl – een schitterend jongensavontuur - aannemelijk dat Ierse monniken vijftien eeuwen geleden inderdaad in leren boten naar Noord-Amerika zijn gezeild.

Op een fietstocht in Ierland kom ik Eires verleden tegen. Wijlen John Hunt - adviseur voor Sotheby over middeleeuwse kunst - koopt in Craggaunowen, County Clare een pre-historische woonplaats. Hij restaureert het kasteel, het paaldorp en het ringfort en begint een museum op het complex, dat hij aan de Ierse bevolking schenkt. Een van de bezienswaardigheden op het ‘Living Past’-terrein is de boot, die Tim Severin in 1976 volgens een 9e eeuws manuscript nabouwt. Volgens dat manuscript is Sint Brendan de Zeevaarder – gestorven in 583 AD - de eerste man die het beloofde land aan gene zijde van de Atlantische oceaan ontdekt. Hij vaart in een met leer overtrokken boot, bijna de gelijke van de ‘curraghs’ die nog steeds in het westen van Ierland worden gebruikt.

Vol bewondering loop ik om de boot van Severin heen. In zo’n bescheiden schuitje de oceaan oversteken, daar zal ik mij van z’n lang-zal-ik-leven nooit aan wagen. Tim Severin wel, hij is het gewend. Hij legt aan op de Aran eilanden, in Donegal, op de Hebriden en Faroer-eilanden, en overwintert in IJsland. Zijn ‘Brendan’ van gelooid leer over een buigzaam tenen geraamte is beter tegen verpletterende ijsschotsen beschermd dan een houten boot. Als de romp een keer door scherp ijs wordt doorboord, zijn twee bemanningsleden in staat – één van binnen, de ander van buiten overboord hangend in ijskoud water – om een leren lapje over het gat te naaien.

Tim Severin maakt zijn idee tot werkelijkheid. Hij bewijst met zijn bemanning dat het voor Sint Brendan mogelijk is geweest om in een eenvoudige huidboot naar Amerika te varen. Op het moment dat Severins ‘Brendan’ de Nieuwe Wereld bereikt, is zijn groep van vrienden en supporters steeds groter geworden. Voor hem een voldoening schenkend resultaat, voor mij een indrukwekkende ervaring om met zijn scheepje in de Oude Wereld, in een pre-historische omgeving, nader kennis te maken. (Over meer bezienswaardigs in Craggaunowen een volgende keer).