(79) SAM69+, over klap van de windmolen

5 maart 2015 - Amelup, Australië

Donderdag 5 maart 2015

Amelup en Gnowangerup

Bij Puttershoek moet ik altijd aan schaatser Kees Verkerk denken. De helft van Ard & Keessie, die naar Noorwegen is geëmigreerd. Speelde hij niet ook trompet? Aan de Molendijk in dat Zuid-Hollandse Puttershoek staat een korenmolen. Niet heel bijzonder, maar wel als wij een replica op onze trip door West-Australië tegenkomen. Molen ‘De Lelie’ is in 1836 gebouwd, op windkracht malen molenaars er meer dan een eeuw koren mee. Daarna komt hij in 1955 in handen van de gemeente Puttershoek, die hem restaureert en aan Stichting tot Behoud van Molens in Binnenmaas overdraagt.

Aan de rand van de mysterieuze Stirling Range mountains, 340 kilometer ten zuidoosten van Perth, staat aan Chester Pass Road in Amelup de nagebouwde ‘The Lily Windmill’. Deze molen laat zijn wieken in 1997 voor het eerst draaien, nadat Hennie en Pleun Hitzert er tien jaren veel energie in hebben gestoken. De oud-Puttershoekers zijn naar West-Australië geëmigreerd en werken keihard aan hun project: de bouw van een 16e eeuwse replica van een Hollandse windmolen. Bouwkundig onderzoek en verzamelen van geschikte bouwmaterialen vergen enkele jaren, maar het echtpaar slaagt. Australië kent sinds 1797 zijn allereerste windmolen, waarna nog vele volgen. Geen enkele ervan heeft twee eeuwen overleefd, als in 1997 Dutch windmill ‘The Lily’ zijn wieken op traditionele wijze rondsuist.

De Nederlands-Australische windmolen is de enige in zijn soort down under. Zijn wieken hebben een lengte van bijna 25 meter, waarmee de molen de grootste is, ooit in Australië gebouwd. Pleun Hitzert start de constructie rond 1991 eigenhandig naar een ontwerp van een grondzeiler uit de 16e eeuw. Hij hergebruikt handgemaakte stenen van het oude Coop-gebouw in Broomehill, dat in 1991 door brand is verwoest. Dragende vloerbalken voor de vijf verdiepingen waren oude telefoonpalen en steigerpalen uit Albany. De vlaggenmast stamt van het oude Esplanade Hotel, ook uit Albany. Zo vertellen veel onderdelen hun eigen verhaal.

Vlakbij de Stirling Ranges, die zich over zestig kilometer tussen Mount Barker en Cranbrook van west naar oost tot voorbij Gnowangerup uitstrekken, biedt The Lily een uitmuntende uitvalsbasis om de regio te verkennen. De Hitzerts hebben hun accommodatie uitgebouwd tot unieke plek om een nachtje door te brengen. Volledig geëquipeerde onderkomens in de ‘Millers Quarters’ en een ‘Dutch Cottage’ naar 16e eeuws ontwerp zijn mooie logiesruimten. Het ‘Railway Station Restaurant’ is vernoemd naar het voormalige spoorstation uit Gnowangerup, dat in zijn geheel met stenen vuurplaats naar The Lily is overgebracht. Van hieruit genieten gasten spectaculair uitzicht op de Stirling Ranges. Bovendien voorziet de unieke trekpleister – veel Japanners komen langs – in zelfgeproduceerde wijnen uit eigen wijngaard.

Wat Puttershoeks emigranten nog altijd dwars zit, is het ongeluk dat eens plaatsvond. Toen er nog geen hek voor The Lily stond om bezoekers op afstand te houden, heeft een van de draaiende wieken een toerist geraakt. Zo’n gebeurtenis heet met recht een ‘klap van de molen’. Ik vergeet hem niet gauw, net zo min als rust en schoonheid die het nabije Stirling Ranges National Park zijn bezoekers biedt.