Bruisend Brazilië in vierkwartsmaat (15)

Ingeklemd tussen Suikerbrood en Morro do Urubu ligt aan Pista Claudio Coutinho een strandje met rood zand. Aan het uiteinde, bij ‘Pão de Açúcar’, begint een schitterende wandelweg tegen de rotsflank omhoog. Wij blijven echter begane grond met tweewieler en beide voeten. Uitzicht van boven op open zee en weelderige vegetatie staat voor de volgende dag op ons programma. Dan ontdekken we vanuit de kabelbaan ongetwijfeld de aapjes - micos - die de beboste gebieden van Rio bevolken.

Bij het rode zandstrand houden we even pauze. Ik mij kan voorstellen dat Portugese zeevaarders, toen zij de baai van Guanabar binnen voeren, diep onder de indruk waren van de machtige rots die voor onze ogen staat. Vanwege zijn bijzondere vorm noemden zij hem Pão de Açúcar ofwel Suikerbrood. In de schaduw van deze rots, waar ons fietsclubje uitrust, is ‘São Sebastião de Rio de Janeiro’ ontstaan, naar de heilige Sebastiaan.

Rio blijft lange tijd een kleine nederzetting. Rond 1600 wonen er 750 blanken, 3.000 indianen en mestiezen, en 100 Afrikaanse slaven voor het zware werk op het land en in de haven. De gevarieerde culturen leven betrekkelijk harmonisch samen. Huisjes zijn simpel, opgetrokken uit takken, leem en bladeren. Straten zijn zandpaden die bij regen overstromen en tot modderstroom worden.

Halverwege de 18e eeuw is Rio een drukke havenstad, opgewaardeerd tot hoofdzetel van bestuur. In 1763 wordt de stad de nieuwe hoofdstad van onderkoninkrijk Brazilië. De Portugese prins-regent en latere koning Joâo VI verkiest de vrijheid in het exotische land. Rio is ineens de hoofdstad van het Portugese koninkrijk. Joâo is onder de indruk van de prachtige ligging van de stad en blijft er.

Onze gids is niet erg informatief over zijn nieuw gekozen woonplaats. Ik heb mijn reisgidsje goed gelezen en weet een beetje van en over de stad. Kennelijk vindt onze fietsreisleider dat minder prettig. Bij de baai van Rio vraag ik welke tak van sport hier op de Olympische Spelen heeft plaatsgevonden. Plankzeilen, zeilen of zwemmen.

“Hier voor de deur is het lange-afstands-zwemmen gehouden”, geeft hij aan.

“Daarmee heeft Nederland twee gouden medailles gewonnen”, glunder ik spontaan, “eentje bij de dames en eentje bij de heren”.

Te spontaan, hij ondersteunt de trotse reactie niet. Zijn antwoord is kortaf: “Dat interesseert de anderen uit de groep niks!”.

Ik besluit deze arrogante wijsneus te negeren, niks meer aan hem te vragen. Uit mijn Rio-gidsje kom ik genoeg te weten. Als hij voorop de weg maar wijst, is het mij goed.

Rio blijkt niet alleen een stad, het is ook een gevoel, een manier van leven. Dat kan niet anders op deze bijzondere ligging aan de kust, een locatie ingeklemd tussen dicht begroeid kustgebergte en een grillige rotskust. Smog, een van de plagen die Sâo Paulo en andere grote steden in Latijns Amerika vaak teisteren, komt in Rio nauwelijks voor. De oceaan blaast uitlaatgassen van verkeer en industrie zonder moeite weg. Niet verwonderlijk dat we niet alleen langs het strand, maar waar ook, vele sportfiguren zien gymmen, joggen en fietsen.

(wordt vervolgd)