Eindelijk naar de ‘Gordel van Smaragd’
14 januari 2017 - Jakarta, Indonesië
Voor eilandliefhebbers die wij zijn, is de enorme archipel, die zich over een lengte van vijfduizend kilometer over de zuidelijke zeeën uitstrekt, een reusachtige uitdaging. Hij staat al geruime tijd op onze ‘bucket-list’, het moest er een keer van komen. Daarna misschien wel meerdere keren, eerst gaan we ervaringen opdoen tussen een bevolking van tweehonderd miljoen zielen, die in een unieke verscheidenheid van driehonderd verschillende etnische groeperingen leven en samen zo’n tweehonderdvijftig talen spreken.
Elk eiland onderscheidt zich van de andere eilanden met zijn eigen geschiedenis en eigen cultuur. Het rijke imperium van Indonesië lokt ons uit onze tent in de zijne, de vraag is slechts waarheen wij in de grote verscheidenheid trekken. De Indonesische archipel is verreweg de grootste eilandengroep van de wereld. Verspreid over 5.120 kilometer tropische zeeēn liggen 13.677 eilanden. Projecteer Indonesië over de kaart van Europa, dat eilandenrijk strekt zich uit van Ierland tot de Kaspische Zee.
In Ierland waren wij al, welk eiland in de tropengordel zullen wij aandoen? De grote van westelijk Indonesië, de kleinere naburige eilanden of de Kleine Sunda-eilanden? Wij weten dat de meeste bezoekers zich tot Java en Bali beperken, al is het maar vanwege mooie landschappen en uitstekend openbaar vervoer. Minder bekende eilanden moeten minstens zo fascinerend zijn, hoewel misschien wat minder toegankelijk.
Onze keuze valt op een rondreis Java-Bali-Lombok. Het trio maakt deel uit van Indonesië, waar het landschap wordt gedomineerd door talrijke vulkanen, waarvan er vele nog actief zijn, onderdeel van een keten die als ‘de ring van vuur’ bekend staat. Gingen eind 16e eeuw de eerste schepen van de Compagnie van Verre - voorloper van de VOC - ons voor, wij maken ruim vier eeuwen later ons debuut hierheen. Anders dan voornoemde voorgangers worden wij niet aangetrokken door specerijenhandel, maar door gevarieerde bezienswaardigheden. Van boeddhistisch monument, hindoetempel in zee of Balinese dans- of wajangvoorstelling tot vulkaan beklimmen, in tropenzee duiken of op een van de zonovergoten palmenstranden relaxen. Misschien bezoeken we toch ook een koffie- of specerijenplantage. ‘Max Havelaar’, ’Rubber’ en ‘Heren van de thee’ staan onder andere in mijn boekenkast.
De drie verkozen eilanden zijn in menig opzicht elkaars tegenpolen. Java is het dichtbevolkte culturele en economische centrum van het land, met het grootste aantal inwoners die bijna allemaal moslim zijn. Bali is een buitenbeentje, met een door het hindoeïsme geïnspireerde cultuur die sterk verschilt van de rest van Indonesië. Lombok wordt voornamelijk bewoond door Sasaks, de oorspronkelijke bevolking die voor een deel nog een vorm van de islam aanhangt die alleen op dit eiland voorkomt.
De roman ‘Max Havelaar of de koffieveilingen der Nederlandsche Handel-Maatschappij’ verscheen in 1860, bedoeld als aanklacht tegen toestanden in het toenmalige Nederlands Oost-Indië. Het boek werd het hoogtepunt van onze 19e-eeuwse literatuur. De toen geheel onbekende schrijver Eduard Douwes Dekker, die zich Multatuli noemde, omschreef Nederlands-Indië als ‘Prachtig rijk van Insulinde dat zich daar slingert om den evenaar, als een gordel van smaragd’.
Zullen wij de betoverende schoonheid van deze archipel straks inderdaad beamen?
1 Reactie
-
Marijke:14 januari 2017Ongetwijfeld maken jullie smaragden momenten mee. Naast landschappelijk schoons als sawahs en Borobodur en Prambanan en enz. op Java, ook het sultanspaleis in Yogjakarta, de vele schitterende hindoetempels op Bali, het turkooisen meer op Lombok (als ik het wel heb, ben daar niet geweest), de stranden enz. enz. ook heel lieve mensen en njammie verfijnd eten: selamat makan!