Over feestende, wijze woestijnvrouwen

21 november 2017 - Marrakech, Marokko

Noord-Afrika staat bekend als smeltkroes van verschillende culturen. Vanaf de achtste eeuw komen Arabieren de islam verspreiden. Al eerder zijn Phoeniciërs, Romeinen, Joden en Afrikanen er als handelaren neergestreken. Van de Marokkanen is ruim zestig procent van Berberse afkomst. Deze Berbers, de oorspronkelijke bewoners van Noord-Afrika, noemen zich ‘vrije mensen’. Het zijn semi-nomaden. Hun aanwezigheid gaat tot duizenden jaren voor Christus terug. Berbers wonen in Marokko, maar ook in Algerije, Tunesië, Libië en in een Egyptische oase. Het bekende woestijnvolk Toearegs betreft Berbers.

In den beginne is de Berberse samenleving matriarchaal. Vrouwen genieten hierin veel respect. Moeder Aarde, de Moedergodin, wordt duizenden jaren geleden vereerd. Nog steeds is de natuur voor de Berbers erg belangrijk. Rivieren, stenen en de wind hebben vrouwelijke namen en worden liederlijk bezongen. Wijze Vrouwen in de woestijn, soort medicijnvrouwen, zijn als enigen de magische letters van het Berberse alfabet machtig.

Wij zullen het niet beleven, maar in een bergdorp in de Hoge Atlas heerst nog iets van de oude Berbercultuur. Ieder jaar verzamelen zich hier alle nomaden uit de omstreken om onderling in het huwelijksschuitje te stappen. Trouwschip van de woestijn, noem ik zo’n scheepje. Beter: vrouwenschip. Want de vrouwen mogen hier de mannen kiezen!

De belangrijkste dag van de week is voor Berbers de vrijdag. Kennen wij woensdag gehaktdag, zij vrijdag couscous-dag. Zeker als man behoor je dan het middaggebed bij te wonen. De rest van de week maakt niet uit, op vrijdagmiddag moet hij in de moskee zijn. Daar worden belangrijke zaken besproken, politiek, filosofische items. Daar worden belangrijke aankondigingen gedaan. Wie gaat er naar Mekka? Wie gaat er trouwen? Ben je niet in de moskee, mis je de nieuwtjes en afspraken voor bijeenkomsten.

Terwijl de mannen op vrijdag in de moskee zitten, bereiden de vrouwen een enorme schaal couscous. Niet alleen voor het eigen gezin, ook voor de buurvrouw wier man geen werk meer heeft. En voor de bouwvakkers in de straat en een schaal voor die zieke opa verderop in het dorp. De bereiding duurt zeker drie uur. Eerst stomen boven de groenten, tussendoor rul maken met olijfolie en dan weer terug op het vuur. Couscous ligt behoorlijk zwaar op de maag, maar karnemelk zorgt ervoor dat het net wat beter valt te verteren.

Gaan dus vooral de mannen naar de moskee, het zijn de vrouwen die het meest aan feesten deelnemen. Bruiloften duren meerdere dagen. Dan pronken zij met traditionele mantelspelden, met vergulde gouden armbanden en met ringen en kettingen van amber. Ze ‘tatoeëren’ tijdens het feest hun armen met henna en dansen samen met andere vrouwen in hun mooiste jurken. Bij een bruiloft krijgen de neven en broers van de bruid entree tot de vrouwentent. Dan is er volop gelegenheid tot het leggen van contact, want zo’n feest gaat vaak tot in de vroege uurtjes door.

Opnieuw zeg ik “Dommage”. Ik zou met veel plezier zo’n feestje willen bijwonen. Al was het maar om antwoord te vinden op de prangende vraag “Wie kiest nu wie?”.

NB. Ik maakte kennis met ‘het échte leven! in Marrakech, Marokko’ via lezenswaardige teksten van Mariëtte van Beek in TE GAST IN MAROKKO, uitgave Uitgeverij Informatie Verre Reizen. Met dank.

2 Reacties

  1. Marijke:
    21 november 2017
    Zou Mariëtte bovenstaande allemaal persoonlijk meebeleefd hebben? Lucky woman dan.
    Couscous zwaar op de maag? Vind ik van niet, tenzij er allerlei zwaars aan toegevoegd wordt om het smakelijker te maken. Vrouwen die mannen mogen kiezen en er meteen maar mee trouwen...nou, dat heeft wel wat.
    Heb zelf wel een driedaags Turks trouwfeest meegemaakt, ook een heel gedoe. De bruid werd op de laatste dag behangen met papiergeld op haar trouwjurk.
    Ook een Indiase trouwerij meebeleefd, evenals een Chinese in de Damstraat in Amsterdam, zeer apart. Het diner bestond o.a uit echte vogelnestjes gevuld met ---volgens mij---louter knoflook. (werd ik dus hartstikke ziek van😡😫😝.
  2. Peter:
    21 november 2017
    Mariëtte van Beek (1962) studeerde Arabisch en specialiseerde zich in de talen en culturen van Marokko. Ze deed in Marrakech onderzoek naar vrouwenmuziek en heiligenverering ... momenteel is ze reisjournalist ... ze is o.m. auteur van Dominicus-gids over Marrakech ... voor de prestigieuze Encyclopaedia of Islam verzorgde ze een stuk over de vrouwelijke heilige Lalla 'Awish in Marrakech ... Mariëtte begeleidt regelmatig cultuurreizen naar Marokko ... zie haar site http://www.reisomtereizen.nl