De haven van Essaouira volop in bedrijf

Het roze van Marrakech hebben we voor enkele dagen ingeruild voor het blauw-wit van zonnig, winderig Essaouira. In de 18e en 19e eeuw is deze kustplaats de belangrijkste haven aan de Noord-Afrikaanse kust. In de 20e eeuw raakt hij wat op de achtergrond. Toch doen veel rondreizende hippies in de jaren 1960 en 1970 de stad, met zijn rechthoekige medina volgens beginselen van de 18e-eeuwse militaire architectuur, als stopplaats aan. Verschillende keren lopen wij tegen getuigenissen aan, zoals afbeeldingen van Jimi Hendrix, Frank Zappa, Cat Stevens en anderen. Bewijzen die de koele constante bries niet kan wegvagen, integendeel, die onze harten verwarmt.

In gezellig gezelschap van onze eigentijdse Belgische hipsters Sabine en Serge wandelen wij over het plein, dat het hart van Essaouira vormt, naar de haven. ‘Place Moulay Hassan’, tussen medina en die haven, bestaat uit twee delen: smal, langwerpig aan de noordkant, breed in het zuiden. Iedereen moet er altijd wel een keer overheen. Er zijn volop cafés, waar de halve stad - meer dan honderdduizend inwoners - zijn tijd lijkt door te brengen. Het plein ademt een Andalusische sfeer en is meestal tot in de kleine uurtjes het domein van een bonte verzameling mensen.

De vissershaven van Essaouira - ‘Skala du Port’ - wordt door een vierkant fort bewaakt. Het bezienswaardige vestingwerk stamt, net als de poorten, uit de 18e eeuw. Voor tien dirham per persoon - een kleine euro - mogen we het beklimmen om van het uitzicht te genieten. Dat de haven volop in bedrijf is, ervaren we als we langs de eettentjes lopen die ons om de haverklap laten weten dat zij de beste, goedkoopste en meest verse vis van allemaal op de menukaart hebben staan. Angstaanjagende murenen staren ons glazig aan. Klantenlokkers klampen ons als vliegen op de stroop aan om ons naar binnen te lokken. Blind vooruit staren om die dwingelandij te negeren helpt niet. Het langslopende pad is zo smal dat je er nauwelijks aan ontkomt. Evenmin weten we een keuze te maken tussen de overbevolkte tafels.

Dan eerst maar naar de haven, besluiten we, waar op de scheepswerf nog steeds houten boten worden gebouwd. Het krioelt van kopers en verkopers van verse vis, die hier wordt geveild en aan de man gebracht. Ik geniet altijd volop van dit festijn, al is de aanblik van het opensnijden en schoonmaken eerder geschikt voor de honderden meeuwen die zich hoog en laag vliegend in een scheldend concert laten gelden. Het schouwspel doet me denken aan de toeschouwer in het voetbalstadion tussen 65.000 anderen, die uitgerekend op zijn kruin een grote kledder ontving.

Wij houden ons tussen de uitwerpselen schadevrij en nemen enige tijd in het zonnetje plaats op de vestingwal. Vóór ons de bulderende Atlantische oceaan, in onze rug geroep en geschreeuw van de vismarkt en overal om ons heen schorre, scherpe signalen van de massa mauwende meeuwen.

Na een half uurtje adempauze keren we terug naar de restaurants aan de havenkant van Place Moulay Hassan. Om van naar onze wens vers bereide sardines te proeven.