Hindoe-complex Prambanan en batikken

21 september 2017 - Surakarta, Indonesië

Nog onder de indruk van de Borobudur kiezen we voor een middagje rust tijdens onze ‘werk’-vakantie. Uitstapjes als een fietstocht vanuit Jogjakarta langs rijstvelden en Prambanan-tempel, stadsritje in een becak en diner in een lokaal restaurant, waar een Ramayana-voorstelling - klassieke Javaanse dans - wordt gegeven, laten we aan onze vermoeide neuzen voorbijgaan. We willen wel, maar vinden het teveel van het goede. Onder ons motto ‘Je kunt toch niet alles zien, laat staan meemaken’ meten we ons een vrij rustig middagje rust aan, met een overheerlijk siësta-slaapje in ons Kwaliteitshotel.

De volgende dag heeft weer een volbezet programma, met als vaste stelregel wake-up-call om zes uur en vertrek met ons Toyota-koppel om half acht. Het kost ongeveer een uurtje rijden om een volgend tempelcomplex te bereiken. De Hindoe-Javaanse Prambanan staat, net als de Borobudur, ook op de Werelderfgoedlijst van UNESCO.

De vlakte van Prambanan, ten oosten van Jogjakarta, omvat de grootste afzonderlijke concentratie oudheden van Indonesië. Vele zijn al zichtbaar vanaf de hoofdweg tussen Jogja en Solo (Surakarta), wat erop kan wijzen dat hier in de achtste eeuw een weg liep. In deze omgeving zijn in totaal zo’n vijftig monumenten aangetroffen. Dit betekent dat de streek in vroeger tijden dichtbevolkt moet zijn geweest. De vlakte is nu met een laag vulkanisch puin van enkele meters hoog overdekt.

Vanaf de weg naar Surakarta wijst Ajus ons bij nadering al op de sublieme voorbeelden van Hindoe-Javaanse architectuur en beeldhouwkunst. De tempels van Prambanan vormen het grootste hindoetempelcomplex van Java. Ze doen qua schoonheid niet onder voor de boeddhistische Borobudur. Niettemin is de ons toegewezen lokale gids hier wat minder enthousiast dan onze uitbundige vriend Judy een tempel eerder. Toch … een mens weet niet wat hij ziet bij het aanschouwen van deze ruïnes van oudheden, ook wel ‘Vallei van de Koningen’ genoemd.

Op de centrale binnenplaats van het complex staan acht gebouwen. De drie grootste aan de westkant van het plein zijn de 47 meter hoge centrale of Shiva-tempel, aan beide zijden geflankeerd door iets kleinere heiligdommen, gewijd aan Vishnu (ten noorden) en Brahma (ten zuiden). Daartegenover staan aan de oostkant drie kleinere tempels die de ‘voertuigen’ van elk der goden hebben gehuisvest. Shiva’s stier (nandi), Brahma’s gans (hamsa) en Vishnu’s zonnevogel (garuda). Alleen nandi is bewaard gebleven.

Een van de grootste trekpleisters van de Prambanan vormen de prachtige verhalende reliëfs, die het Ramayana-epos afbeelden. Deze reliëfs bevinden zich aan binnenzijde van de balustrades, die de gaanderijen van de Shiva- en Brahmatempel omsluiten. De reeks begint op de Shiva-tempel, links van de hoofdingang, volgt de wijzers van de klok en eindigt aan de zuidzijde van de Brahmatempel.

Ook hier kun je met gemak een hele dag doorbrengen, zoveel indrukwekkends valt er te bekijken. Wij moeten op een gegeven moment echter ook de wijzers van onze klok volgen, want er staan nog meer ‘dingen-te-doen’ op ons programma. De eerstvolgende is de kunstvorm batikken beoefenen, een traditionele manier van het versieren van kleding, die zijn hoogste graad van perfectie op Java heeft bereikt, het enige eiland in Indonesië waar de kunstvorm wordt beoefend. 

Eens kijken wat wij er in een workshop batikken van kunnen maken.

Foto’s

1 Reactie

  1. Marijke:
    21 september 2017
    De bijbehorende Prambananfoto's illustreren hoe gaaf dat ganse complex is. (hoewel een paddenstoelbouwsel in een bos bij jullie woonplaats ook een kunstwerk is🍄🍄🍄, zij het hoogstwaarschijnlijk niet hindoeïstisch😉)