Kaap Verdië, brokjes steen in blauw sop (deel 1)

‘Nadat hij klaar was met het creëren van de aarde veegde God zijn handen schoon. Kleine brokjes aarde vielen neer en belandden als parels in de Atlantische Oceaan. Zij vormen archipel Kaapverdië.’

Negen van de tien Kaapverdische eilanden zijn bewoond. In het Portugees heten zij Cabo Verde, oftewel ‘Groene Kaap’. Hun gematigde klimaat met veel zon vormt een bestemming met witte zandstranden en helderblauwe zee. Eeuwenlang is Kaapverdië een Portugese kolonie, waar Creoolse invloeden nog volop aanwezig zijn. De archipel kenmerkt zich door een mengeling van Portugese stijl en Afrikaanse charme, met een vriendelijke, vrolijke en behulpzame bevolking.

De eilandengroep bevindt zich op zo’n vijfhonderd kilometer voor de kust van Senegal. Net als de Azoren, Madeira en Canarische Eilanden zijn ze van vulkanische oorsprong, zo’n 180 miljoen jaar geleden ontstaan. De eilanden zijn in de 15e eeuw door de Portugezen ontdekt, daarvoor was de archipel onbewoond. In 1587 worden zij een Portugese kolonie, belangrijk voor de slavenhandel. Daardoor is de huidige bevolking een mix van Portugese en Afrikaanse afkomst. De slavernij is in 1876 afgeschaft. In 1975 wordt Kaapverdië een onafhankelijke republiek.

Rotterdam huisvest een grote kolonie Kaapverdianen. Bij de herdenking van de ‘Dag van de Helden van het Vaderland’ houdt João Silva - Djunga de Biluca - op 20 januari 1999 in de Maasstad een toespraak. Binnen de Kaapverdische gemeenschap in Nederland is niemand beter in staat hierover te vertellen dan Djunga de Biluca. Als Strijder voor de Vrijheid is hij bij uitstek een kenner van de weg die Amílcar Cabral heeft afgelegd. Van hem ontving hij de geloofsbrieven om de PAIGC (Partido Africano da Independência de Guiné e Cabo Verde), verzetsbeweging en politieke partij in Guinee-Bissau en tot 1981 in Cabo Verde, in Nederland te vertegenwoordigen. 

Djunga de Biluca, militant van het eerste uur, heeft zich jarenlang bezig gehouden met de geschiedenis en problemen van Kaapverdië. Hij is bevriend met bijna alle Kaapverdische leiders en als zodanig een gezaghebbend spreker over de strijd voor de bevrijding van het land, waaraan hij zelf een bijdrage van onschatbare waarde heeft gegeven.

De PAIGC is in 1956 opgericht om een verzetsbeweging te leiden die naar onafhankelijkheid van Guinee-Bissau en Kaapverdië streefde. De voornaamste stichter was Amílcar Cabral, landbouwingenieur, schrijver en politicus, die de PAIGC tot een geduchte guerillabeweging uitbouwde en in de onafhankelijkheidsstrijd van de Portugese kolonies in Afrika een toonaangevende rol speelde. De Kaapverdische tak van de PAIGC wijzigde in 1981 haar naam in PAICV, Afrikaanse Onafhankelijkheidspartij van Cabo Verde.

De naam Cabo Verde is misleidend, omdat de meeste eilanden droog en woest zijn. De ontdekkers bestempelen de eilanden als ‘eilanden achter de groene kaap’, wat moet aangeven dat ze ‘achter’ het groene Dakar in Senegal liggen. Samen vormen de eilanden een hoefijzer, met onderscheid tussen bovenwindse (Ilhas de Barlavento), die uit Santo Antão, São Vicente, São Nicolau, Boa Vista en Sal bestaan, en benedenwindse (Ilhas de Sotavento), te weten Maio, Santiago, Fogo en Brava.

Op Santo Antão en São Vicente is tropische begroeiing meer regel dan uitzondering, in tegenstelling tot Sal en Boa Vista, die voornamelijk droge vlaktes hebben. Santa Lucia - tussen Sâo Vicente en São Nicolau - is het enige onbewoonde eiland van de archipel.

(wordt vervolgd)