Onze Kakadu-spirit begint in Jabiru

Jacob Nayinggul van de Manilakarr Aboriginal-clan vertelt het aldus:

“Our land has a big story. Sometimes we tell a little bit at a time. Come and hear our stories, see our land. A little bit might stay in your hearts. If you want more, you can come back”

Of wij terugkomen naar Australië, naar Top End, blijft de prangende vraag, maar Kakadu National Park stond nadrukkelijk op onze bucketlist. Met niet minder dan twintigduizend vierkante kilometers staat het verbazingwekkende park ook op de UNESCO-werelderfgoedlijst. Aboriginees wonen hier meer dan 65.000 jaar, in de tijd gezien al van vóór de laatste ijstijd. Kunstuitingen op rotsen vertonen afbeeldingen van allang uitgestorven dieren. Uitbundig wildlife gekoppeld aan spectaculair landschap met buitensporige natuurlijke waarden levert imposante beelden, die tot spirituele ervaringen leiden. De naam ‘Kakadu’ stamt van de Aboriginal taal Gagudju, een van de talen die in het begin van de 20-e eeuw in het noorden van het park werden gesproken. Tegenwoordig spreken de Aboriginees Kunwinjku, Kundjeyhmi en Jawoyn. Ik ga proberen dat te onthouden en enkele woorden op te pikken. De taal van vogels is ook veelzeggend in Kakadu. Van alle Australische vogelsoorten leeft een derde in dit park.

‘De geschiedenis van Australië leest als een reeks mooie leugens’, schreef Mark Twain, vader van de Amerikaanse literatuur met romans over de lotgevallen van Tom Sawyer en Huckleberry Finn. ‘Maar het is allemaal echt gebeurd’, completeerde hij zijn strofe.

Onder meer op zoek naar rotskunst van de Aboriginees, de oudst bekende vorm van menselijke creatieve expressie, tienduizenden jaren ouder dan andere kunsttradities, reizen wij comfortabel over de Arnhem Highway van Darwin naar Jabiru. Een stevige afstand, vinden wij, zo’n 255 kilometers die ons langs Fogg Dam en Windows on the Wetlands voeren. Nauwelijks iemand te zien in dit uitgestrekte gebied, waar wij een pas nodig hebben (Entry Fee) om Kakadu NP binnen te gaan. In Two Rivers Newsagency schaffen wij ons deze concessie à raison van 30 AUD per persoon aan. De winkeldame is zo vriendelijk ons op de korting voor senioren te wijzen, anders zouden we 40 AUD p.p. hebben betaald. Nu kunnen we minimaal zeven dagen met onze Kakadu Park Pass rondbanjeren, om te beginnen vanuit onze lodge in Anbinik Kakadu Resort. De ingang vinden wij uiteindelijk via enig nauwkeurig speurwerk. Vermoeidheid speelt een rol aan het eind van de etappe. De beloning bestaat uit een geriefelijke suite, auto voor de deur, onderkomen uiteraard voorzien van airco, fan en vorstelijk bed. Nachtrust is hier voor twee nachten verzekerd. Bovendien spoelt een verfrissende buitendouche onder toeziend oog van tropische vogels de transpiratie van onze door nat ondergoed geprangde velletje. In het droge seizoen is het resort bepaald niet overlopen door de medemens. Als ik mijn stukje zeep echter op een rotssteen de hele nacht in de buitenlucht laat bijkomen, blijkt het de volgende ochtend spoorloos. Welke vreemde vogel heeft daar nu belangstelling voor?

“It’s not just a question of brute distance - though goodness knows there is plenty enough of that - but of the incredible emptiness that lies within all that distance” (Bill Bryson in a Sunburned Country)

Op ons programma staat een uitstapje per eigen vervoer (SUV dus) naar Ubirr, dat veertig kilometer ten noorden van Jabiru ligt. In het natte seizoen gesloten, voor ons thans dagelijks geopend. Het is een van Kakadu’s twee beroemdste ‘rock-art-galleries’. Ter plaatse bekijken wij ze, door een gemakkelijk wandelpad van een kilometer lengte af te leggen. Multilinguale rangers geven volgens tijdschema’s gratis uitleg over de rotskunst van eeuwen her. Wij volgen - als gebruikelijk - ons eigen spoor. Zo diep als zij doen, hoeven wij niet op alle details in te gaan. Dan raak je in de hitte van de dag alleen maar vermoeider. 

Een klimmetje van ongeveer 250 meter leidt ons naar een panorama dat over de ‘floodplains’ uitkijkt. Droog seizoen ontbeert vloed. Immers, het woord droog zegt het. Voetnoot bij dit bezoek: de ‘Traditional Owners of Ubirr’ verzoeken bezoekers vriendelijk doch dringend om hier geen alcoholische drank te nuttigen (Ervaar ik niet als probleem, wanneer je met de auto bent; bovendien is geen enkel verkooppunt van wat dan ook te bekennen).

‘Mimih spirits were the first of the creation ancestors to paint on rock’

Sommige van de schilderingen zijn heilig, of zelfs gevaarlijk. Sommige mogen slechts door senior-mannen of senior-vrouwen worden bekeken, andere door iedereen, ongeacht leeftijd. Kakadu’s rock art (kunbim) vertegenwoordigt een van de langste historische records van welke groep mensen ter wereld ook. Meer dan vijfduizend plekken met kunst verhalen over de ‘Creation Ancestors’’ en over de veranderingen in het landschap gedurende duizenden jaren. Het Australische landschap is bezaaid, de archeologen kunnen het niet eens worden over welk werk het oudste is. Sommigen beweren dat meer dan vijftigduizend jaar geleden al schilderingen zijn gemaakt. De beroemde grotschilderingen in het Franse Lascaux zijn daarbij vergeleken jonkies: slechts vijftienduizend verjaardagen gevierd.

Schilderen is een integraal onderdeel in het leven van de Aboriginees, net zo onmisbaar voor riten als zang en dans. Van oker, klei, houtskool en soms bloed maken zij een palet van rood, geel, wit en zwart. Hun stijl en techniek verschilt van regio tot regio en verandert in de loop van de millennia. Ook worden schilderingen steeds weer bewerkt. Sommige plaatsen worden geheim gehouden, omdat de Aboriginees geloven dat ze heilig zijn of dat er gevaarlijke geesten wonen.

Komen wij zo’n heilige of wellicht zo’n gevaarlijke geest in het vervolg van onze reis tegen? Op weg naar Cooinda Lodge Kakadu vinden we in Bowali Visitor Centre mogelijk het antwoord.