Lokroep van de ‘Smaragden Gordel’ (deel 9)

17 juli 2017 - Denpasar, Indonesië

Voor Balinezen is de wereld hun woonkamer en zijn de reizigers hun gasten. Wij zijn dus verplicht hun tradities en opvattingen te respecteren. Het écht unieke aan Bali zijn de godsdienst en de cultuur. Bijna iedere Balinees is aanhanger van het Balinese hindoeïsme, een religie die verder nergens ter wereld voorkomt. Hoewel de wortels in de hindoe-godsdienst van India liggen, verschillen beide religies hemelsbreed van elkaar in opvattingen en uitingen. Ze kennen allebei wel de goden Brahma, Shiva en Vishnoe, de Drie-eenheid. Gezamenlijk staan zij op Bali bekend als oppergod Sang Hyang Widi. Daarnaast zijn er talrijke andere goden, allemaal een verschijningsvorm van de Allerhoogste. In het dagelijkse leven zullen we uitingen van religie en cultuur voortdurend tegenkomen.

Overal staan tempels die druk worden bezocht en waar regelmatig ceremoniën worden gehouden. Elke dag begint met het aanbieden van kunstig opgemaakte offergaven in de tempel of aan het huisaltaar. Om harmonie te bereiken is het belangrijk zowel de goede als de kwade geesten te behagen. De vrouwen doen iedere dag hun ronde met een schaal offergaven, die zij aan de huistempel aanbieden om de zegen van de goden en geesten van de voorouders te ontvangen. Om de kwade geesten gunstig te stemmen, worden offertjes op de grond neergelegd. Die zien we dan overal liggen, voor winkels, langs de wegen, bruggen en kruispunten, tot op het strand van Kuta toe. Die offertjes heten ‘canang’ en zijn vaak ware kunststukjes, gemaakt van gevlochten mandjes met bloemblaadjes, fruit en koekjes. Het maken en rondbrengen is voornamelijk vrouwenwerk.

Tempels of ‘pura’ zullen we overal tegenkomen, op bergen, in rijstvelden of aan zee. Ze zijn er in alle soorten, van huistempeltjes en familietempels tot dorpstempels en heiligdommen die voor de hele Balinese gemeenschap van betekenis zijn. Ieder dorp van enige omvang heeft minstens drie dorpstempels. Geen twee tempels zijn hetzelfde, maar bij de grotere heiligdommen valt wel een basispatroon te ontdekken. Er staan overdekte paviljoens voor het bereiden van de offergaven en het gamelanorkest. Ook vonden hier traditioneel hanengevechten plaats, maar die zijn nu bij wet verboden.

We moeten ons bij het toeristenbureau melden om de dagen met tempelceremoniën te weten te komen. Die worden via de maankalender bepaald. Wanneer we het treffen en een tempel binnengaan, zijn we genoodzaakt een sjerp (‘slendang’) en sarong te dragen. Die kledingstukken kunnen we bij de ingang van de tempel huren. 

Volgens oud Balinees geloof ligt Bali in het middelpunt van het universum, terwijl het rust op de rug van een schildpad. Niet verwonderlijk is dus dat deze reptielen in de cultuur en religie een belangrijke rol spelen. We hoeven dan ook niet verbaasd op te kijken als we in de straten van Denpasar een beçak zien rijden, met achterop een vastgebonden schildpad die tevergeefs met zijn poten wappert. Balinezen oogsten elk jaar vele duizenden schildpadden voor huiselijk gebruik en voor export overzee. Aan ons zullen ze een overgehouden schild in de vorm van een opgezette schildpad niet kunnen slijten.

(wordt vervolgd)

1 Reactie

  1. Marijke:
    17 juli 2017
    Toen wij jaren geleden op Bali waren, struikelden we over de alom aanwezige offerkunstwerkjes. Het schijnt---volgens onze kleindochter die onlangs Bali bezocht---dat er momenteel iets minder geofferd wordt, dus dat de straten iets leger zijn...wie weet wat jullie ervaring zal zijn!