PS kraakt een voet(bal)noot (14)

De grootste voetballer die Vasco da Gama heeft voortgebracht, is Romário, wie herinnert hem zich niet. Maar Botafogo, kleinste club van Rio’s vier, heeft verreweg de meeste bekende voetballers geleverd. Ik noem Didi, Paulo César Lima, Zagalo, Jairzinho, Gerson en natuurlijk Garrincha, de allergrootste. Zij speelden hoofdrollen op succes-WK’s van 1958, 1962 en 1970. Later kwamen Bebeto en Zé Roberto er vandaan. Botafogo, club van intellectuelen en kunstenaars, speelt zijn wedstrijden in Maracanā.

Maracanā in Rio de Janeiro is een van de bekendste, tot verbeelding sprekende stadions ter wereld. Onder de officiële naam ‘Estádio Jornalista Mário Filho’ is het een van de grootste, gebouwd voor WK Voetbal 1950, met oorspronkelijke capaciteit van 183.000 toeschouwers. Eerst heette het ‘Estácio Municipal do Maracanā’, in 1966 hernoemd naar voetbaljournalist en -schrijver Mário Rodrigues Filho, die een rol speelde bij het op die plek realiseren van het stadion. De plattegrond van de tribunes in twee ringen was oorspronkelijk een zuivere ellips. De rijen liepen zonder onderbreking rond, waardoor - bij een vollere bak - enorme intimiteit ontstond.

De WK-finale 1950 tussen Brazilië en Uruguay vestigde een record met 199.854 fans. Officieuze schattingen raamden nog tienduizend bezoekers meer, die zonder te betalen naar binnen glipten. Met de meeste toeschouwers bij een voetbalwedstrijd ooit zagen zij de voor Brazilië nog altijd traumatische eindstrijd, die na een 1-0 voorsprong met 1-2 verloren ging.

In 2007 kreeg het Maracanã - als bouwwerk een toonbeeld van eenvoud, ontworpen door architect Oscar Niemeyer - een grote opknapbeurt ten behoeve van de Pan-Amerikaanse Spelen. De ontwerper had een ruime ‘cirkel’ voor ogen, met brede corridors en hellingen in plaats van trappen om zoveel mogelijk mensen snel in en uit te kunnen laten gaan. Met het oog op WK Voetbal 2014 en de Olympische Spelen 2016 is het stadion grondig gerenoveerd en het aantal plaatsen tot 80.000 teruggebracht. Tijdens die renovatie zijn oude tribunes volledig gesloopt en vervangen door een enkele bak, die niet meer zuiver elliptisch is.

Met Maracanã zijn voor altijd onvergetelijke momenten verbonden. In de kleuren van Flamengo, Fluminense, Botafogo, Vasco da Gama en het kanariegeel van de seleção schitterden fameuze Brazilianen in de sporttempel. Naast de duizendste goal van Pele hebben ook paus Johannes Paulus met zijn mis, en Frank Sinatra en Paul McCartney met concerten indruk gemaakt. McCartney’s optreden in 1991 heeft lang te boek gestaan als het optreden met het meeste publiek. Tót de Rolling Stones zich op de Copacabana lieten zien.

Eerder noemde ik mijn wens om in Rio een derby bij te wonen. Een tweestrijd tussen gedoodverfde opponenten uit de stad - Fla tegen Flu, Vasco tegen Flamengo of Botafogo tegen Fluminense - beleven, moet grandioos zijn. Uren voor zo’n wedstrijd verandert Rio in een heksenketel en lopen de botequins in de buurt van het stadion vol. Mocht het me niet lukken, is geen man over boord. Stadion Maracanã is dagelijks geopend, bij wijze van toeristische tour is het eveneens te bewonderen, inclusief inpandig ‘Museu do Futebol’ dat de voetbalgeschiedenis van Brazilië vertoont.

(einde)