Woord van het Jaar 2016

30 november 2016 - Zaanstad, Nederland

Bijna is het weer zover, het tijdstip om het ‘Woord van het Jaar’ te bepalen komt eraan. Vorig jaar won ‘Sjoemelsoftware’, anno 2016 staat ‘Sjoemelzaad’ op de playlist. Geen toppertje, denk ik, synoniemen maken weinig kans. Synoniemen zijn woorden die ongeveer hetzelfde betekenen. Sjoemel blijft sjoemel, zaad is ook een soort software, nietwaar. Naast het gesjoemelde rommelwoord heeft De Dikke Van Dale, het verklarend woordenboek van de Nederlandse taal, negen andere spraakmakers opgeroepen. Daar zitten weinig opzienbarende kaskrakers tussen, vind ik.

Neem ‘Landarrest’, de uitvinding van columniste Ebru Umar. Wie kent haar niet, deze kokette, krokante, kakkineuze theetante. Ze kwam aan de Turkse kust vast te zitten. Om een winstkans te maken, had zij ‘Landvast’ in de mond moeten nemen.

Het woord ‘Plascontract’ verhitte de verpleeghuisgemoederen. In de pogingen om iets van het leven te maken, sloegen de dampen er vanaf. Mag je als bewoner een, twee of drie (keer) naar de wc, of nie, potverdrie? ‘Plascontact’ ware beter op z’n plek, in geval van nood ‘Plasextract’.

‘Thuisterrorist’ dan, dat allitereert lekkerder dan ‘Treitervlogger’. Wat allitereren is? Daarvoor moet je in de DVD wezen, inderdaad, die Grote Dikke. Dus ‘treiterterrorist’ is ook een alliteratie, ‘thuisvlogger’ weer niet! Dat je het maar weet. Thuisvloggers werken van huis uit, treitertycoons verschansen zich tussentijds in Zaanse zones.

Welke spraakmakers dienen zich nog meer aan? O ja, laat ik vooral ‘Trumpisme’ niet vergeten. Feitelijk bedoeld als ‘politieke beweging, ontstaan in reactie op het als elitair beschouwde politieke establishment’. Alsjeblieft zeg, dit zijn sterke woorden van dit jaar, sterker nog, van dit najaar. “Elitair establishment, make America strong again!".

Even terug naar het trompetgeschal zelf. Als je ‘Trumpisme’ aan het eind van een regel moet afkorten, achter welke lettergreep komt dan het streepje? Computer zegt ‘Trum-pisme’. Ik stel voor: “Pis-soff”.

‘Brexodus’, ‘Mediaweigeraar’ en ‘Pokémonterreur’ maken naar mijn mening weinig kans. Excusez-moi: ‘Seniorenpardon’ evenmin. Allemaal gezochte, oubollige, overjarige, achter de rug zijnde of niet meer interessante uitingen. Naast Van Dale heeft het Nederlandse publiek in vijf categorieën zijn eigen kanshebbers mogen nomineren. Daarvan benadruk ik het trio ‘Pietenpact’, ‘Samsonseks’ en ‘Twijfeltrucker’. Goed gezien, achtereenvolgend zijn dat alle drie allemachtig adembenemende en allitererende woordschatten! 

Tot en met 19 december 2016 kan heel Holland de handschoen hanteren en uitdagend uithalen (zie de website van Van Dale). 

Op dinsdag 20 december 2016 maakt DDVD de uitslag bekend.

Ik weet hem al.

3 Reacties

  1. Marijke:
    30 november 2016
    Super sjeun stukkie Samuel!
    Hoorde daarstraks knuffelcrimineel, allitereert ook (knuffelkrimineel, cnuffelcrimineel), heeft DDvD dat al opgenomen?
  2. Cor Kluijtmans:
    6 december 2016
    Je trekt op een treffende manier die hele lijstjes-onzin (zou ook een goed woord kunnen zijn), die nu weer op het irritante af aan de gang is, mooi in het belachelijke. Terecht! Ik ben er zeker voor dat men aan het eind van het jaar hier een daar een lijstje creëert maar de laatste jaren worden het steeds meer lijstjes en vaak op het banale af.
  3. Marijke:
    6 december 2016
    Behalve lijstjes, ook in het verlengde daarvan zijn constant wedstrijden gaande van de meest absurde wie en wat en welke in de trant van wie/wat/welke is het grootst, mooist, best, uitzonderlijkst, lelijkst, vraatzuchtigst, droogst, natst, smalst, breedst, lekkerst, dikst, dunst, humorvolst, enz. vul maar aan...een mens kan niet meer gewoon leven, alles is aan records onderhevig en ik hèb me daar af en toch de pé over in....