(259) SAM69+, over uitnodiging tot ‘Colonial Living’

Dinsdag 1 september 2015

Robben Island of Tafelberg

Het ‘Walden House’ aan Tamboerskloof in Kaapstad nestelt zich aan de voet van de majestueuze Tafelberg als een van de mooiste ‘guest houses’. Vanuit dit luxueuze onderkomen valt de schoonheid van ‘Cape Peninsula’ eenvoudig te ontdekken. Bij ‘Walden’ denk ik aan Frederik van Eeden in Bussum, een soort koloniale overlevering. Wanneer wij ’s morgens in ‘Huize Walden’ in Zuid-Afrika bijtijds opstaan en naar het balkon op de eerste verdieping gaan, constateren we dat de Tafelberg zware wolken draagt. Hoe verzinnen de weergoden het? Ben je een keer in je leven onder aan een berg met het mooiste uitzicht van de wereld, staan zij niet toe dat je de kabelbaan naar boven in de lente kunt beleven. Onuitstaanbaar.

Eenmaal daar zijnde bedenk je een andere uitvlucht. ‘The Nelson Mandela Gateway’ naar Robben Island is het portaal naar het symbool van Zuid-Afrika’s jonge democratie. Je weet dat je er goed aan doet om een ticket van tevoren te bestellen. Maar als je slechts korte tijd in de buurt bent, is dat wat lastig en riskant. Op goed geluk aankloppen bij de toegangspoort is ook hier een tegenvaller. De eerstkomende boottochten voor de dag waarop jij erheen wilt, zijn volgeboekt. Een later tijdstip komt door het programma, waaraan we onderhevig zijn, niet gelegen. Helaas, maar zoals wij altijd vinden: “Waar we ook zijn, we kunnen toch niet alles zien”.

Bijna vier eeuwen geleden verbannen koloniale machthebbers en heersers van de apartheid diegenen die zij als politieke opstandelingen en sociale outcasts beschouwen naar de 518 hectare metende rotsformatie in de ‘Tafel Baai’. In verschillende perioden bevinden zich onder de bewoners respectievelijk slaven, politieke en religieuze leiders tegen het kolonialisme van Nederland in Oost-Azië, inheemse leiders die weerstand bieden tegen de Britse expansie in Zuid-Afrika, leprozen en geestelijk gestoorden, oorlogsgevangenen en, meer recent, politieke tegenstanders van het apartheidsregime in Zuid-Afrika en Namibië. Sommige van deze vrijheidsstrijders brengen meer dan een kwart eeuw in gevangenschap door. Ondanks hun brute en mensonterende toestand slagen die gevangenen erin de gevangenis in een vrijheidssymbool te veranderen. De beroemdste onder hen - Nelson Mandela - komt in 1990 vrij en leidt Zuid-Afrika naar een democratie met zijn boodschap van tolerantie, verzoening en hoop die de wereld ontroert.

Het ‘Robben Island Museum’ opent zijn deuren in 1997. De erkenning van de historische rol die Robben Eiland speelt in het overwinnen van onrecht, inclusief het universele belang van die erfenis, leidt ertoe dat de UNESCO het op 1 december 1999 tot Werelderfgoed verklaart. Die verklaring is vele malen belangrijker dan de onze over het feit dat wij er geen voet aan wal konden zetten. Trouwens, toen wij ons ’s middags bij de loketten van de Tafelberg-kabelbaan meldden, werden we opnieuw teleurgesteld. De te harde wind liet het vertrek van de gondel naar de top v.v. niet toe. Niettemin genoten wij op hoogte van de prachtige stad aan de Kaap, waar ons koloniale verleden zo’n invloed heeft gehad.