(27) SAM69, over onbegrensde schrijvers

Maandag 12 januari 2015

Indische Winter Kumpulan in Den Haag

Ik bevind mij midden in een Indische familiegeschiedenis. Frank en Robert ontdekken hem als zij het huis van hun opa leeghalen. Hun voorvaderen hebben op Lombok meegevochten. De Indische wortels zitten dieper dan het tweetal – in Nederland opgegroeid – ooit voor mogelijk konden houden. Ik ben onbegrensd aan het lezen, 463 pagina’s die ik met veel aandacht tot mij neem. Op grond van de eervolle opdracht om het boek ‘Solitude’ van Jeroen Thijssen op korte termijn te recenseren.

Gisteren zag ik op televisie het programma ‘VPRO Boeken’ van Wim Brands. Buitengewoon boeiend. De presentator ging in gesprek met Reggie Baay over diens ‘Daar werd wat gruwelijks verricht’. Dit boek heb ik (nog) niet gelezen, laat staan van een recensie voorzien. Het gaat over 260 jaar vergeten slavenhandel en slavernij in Nederlands-Indië. Je houdt het niet voor mogelijk.

Dan lees ik over ‘Writers Unlimited’, een evenement dat twintig jaar geleden van start ging als ‘Indische Winternacht’. Het begon ooit als een ontmoeting van schrijvers uit Nederland en Indonesië, later aangevuld met auteurs uit Suriname, de Nederlandse Antillen en Zuid-Afrika. In ‘Haagse winternachten’ van het komende weekeinde (van donderdag 15 tot en met zondag 18 januari) verzamelen zich schrijvers, journalisten, denkers, dichters én hun publiek voor een internationaal literatuurfestival zonder weerga. Ter gelegenheid van de twintigste editie is een speciaal programma samengesteld. Daarin staat het Ind(ones)ische aandeel volop in de schijnwerpers. Schrijvers als Reggie Baay, maar bijvoorbeeld ook Adriaan van Dis verhalen over hun momenten van Indisch samenzijn. Er wordt jazzy krontjong gespeeld en Indische hapjes als nasi, uduk en sateh aan de man gebracht. Actrices presenteren hun theaterprogramma ‘Ouwe pinda’s’. Een Belgische stripauteur levert een bijdrage uit zijn debuutalbum ‘De allerlaatste tijger’, die over de geschiedenis van zijn overgrootmoeder op Java gaat. Onder het genot van de Indische lekkernijen wordt gepraat over Ind(ones)ische literatuur. Dit typisch Indische samenzijn met familie, vrienden of anderszins bekenden heet onder Indische mensen Kumpulan.

Adriaan van Dis spreekt uit ervaring over de wonderlijke winternachten. “Het is een van de beste literaire festivals in Europa. Niet door versjes voor te lezen voor een gezapige elite, maar door debat, conflict en intensieve contacten laten zien hoe taal, geschiedenis en cultuur elkaar wederzijds beïnvloeden. Een kwestie van investeren in de toekomst door anders naar het verleden te kijken”.

Thuis zijn in de breedste zin van het woord, bij geliefden en familie in kleine kring tot thuishoren in een gemeenschap of een land. Daarover gaat deze lustrumeditie van Writers Unlimited. Daarom luidt het thema ‘At Home’. Lekker eten en drinken, debutanten die optreden en gearriveerde schrijvers die vertellen welke tekst uit de wereldliteratuur hen heeft geraakt. Ook Cristina Branco, de fadozangeres, treedt op. Een van mijn favorieten. Wie weet zingt zij over Slauerhoff.

Het gehele programma overziende zou ik er graag bij willen zijn. Mij bekruipt de gedachte om mijn jeugdvriend Reggie te bellen. “Heb je zin om met een onbegrensd beginnend schrijver mee te gaan? Kumpulan, man. Aduh, geséllig tog!”.