(286) SAM69+, over herfst in NH-duin

Maandag 28 september 2015

Duits zwammen

Op het noordelijk halfrond zijn september, oktober en november de herfstmaanden.  Volgens sterrenkundigen begint de herfst bijna altijd op 23 september. Op die datum duren dag en nacht even lang, dat heet herfstequinox. Koude lucht komt terug uit het noorden en uit snel afkoelende landmassa in het oosten. Zonneschijn begint zwakker te worden, dagen worden korter. De eerste nachten met nachtvorst treden op, in de ochtend kan het mistig zijn. Vogels trekken weg, het bos raakt begroeid met paddestoelen.

Hoge- en lagedrukgebieden beïnvloeden hoe warm of koud het bij ons is. Dit bepaalt ook hoe de wind waait. Is hij noordoostelijk tot zuidoostelijk, dan krijgen we in de vroege herfst warme en droge lucht aangevoerd. Op zondag 27 september 2015, het beetje wind noordoostelijk, lijkt het alsof de nazomer tot in de herfst voortduurt. Het is heerlijk wandelweer. Wij besluiten tot een wandeling door het Noord-Hollands duinreservaat. Bij de ingang aan de Noorderstraat in de buurt van Bakkum parkeren we onze fiets.

Ik zie mensen in zomerse outfit. Erna trekt haar jack uit, ik houd hem voor alle zekerheid aan. Als jongere oudere ben ik gevoelig voor kou geworden, al lopen de zweetdruppeltjes van de wandelinspanning langs mijn slapen. In onze herfst koelt het mij te snel af, omdat de zonne-energie op het noordelijk halfrond minder en minder wordt. Dat de zee minder snel afkoelt dan het land, is in ons kustgebied heel vaak goed te merken. Warmte van het zeewater fungeert als voedingsbron voor stormdepressies. En najaarsstormen zijn vaak veel heftiger dan voorjaarsstormen. 

In de herfst is de kans op onweer aan de kust ook groter dan in het binnenland. De hogere temperatuur van het zeewater in combinatie met de aanvoer van koude lucht uit het noorden produceert buien boven zee die met de wind mee naar het land toe worden gevoerd. In de kustgebieden regent het dan ook meer dan boven het binnenland, want de intensiteit van de neerslag neemt af. Regencijfers vallen in de herfst aan de kust hoger uit dan voor provincies die verder van de kust weg liggen.

Vandaag is daarvan allemaal geen sprake. Het lijkt vrijwel windstil en er wandelen tot onze verbazing weinig mensen door ons magnifieke duingebied. Opeens zien we een kwartet Duitsers - twee echtparen uit Sauerland - in kringoverleg bij elkaar staan. Nieuwsgierig geven wij hen onze aandacht. Het blijkt dat ze enkele paddestoelen hebben ontdekt, waarvan zij willen weten hoe die heten. Moet je net bij ons zijn. Erna kent veel bloemen en planten bij hun Latijnse naam, maar boleten en zwammen kunnen wij echt niet van champignons onderscheiden. Laat staan hen bij naam noemen, om niet te spreken van de Duitse betiteling. 

De Duitsers brengen al zo’n vijftig jaar hun vakanties aan onze kust door. Bakkum, Egmond, Sint Maartenszee en Callantsoog zijn favoriet. Uit hun mond vloeit echter geen woordje Nederlands, laat staan een paddestoelennaam. Ik wil vragen of zij met hun Volkswagen zijn gekomen. Habe ich - Herbstmeister - nicht getan!