(341) SAM69+, over zoektocht naar het paradijs

Zondag 22 november 2015

Hemel of hel(s)

‘De adem van de invallende winter bijt in mijn wangen op deze late herfstmiddag … Volgens de overlevering is de toegang tot het utopische oord (Shambhala) te vinden in het Altajgebergte in Siberië … Het geloof in een paradijs op aarde is al heel oud, misschien wel zo oud als het scheppingsverhaal … Zelf geloof ik niet in het bestaan van een mysterieuze vallei waar mensen eeuwig leven; toch ben ik er naar op zoek gegaan omdat mijn leven een grote puinhoop is … Ik had mijn paradijs gevonden in de woestijn en trok er jarenlang rond met kamelen, tot op een dag de betovering voorbij was …’

Bovenstaande zinnen lees ik in de proloog van Arita Baaijens’ nieuwe boek ‘Zoektocht naar het paradijs’. Ik mag haar onderzoek naar waarheid en werkelijkheid in het hart van Centraal-Azië recenseren. Uitgeverij Atlas Contact verzoekt mij - lid van de ‘Club van Echte Lezers’ - opnieuw om een drukproef - ruim driehonderd bladzijden - binnen drie weken aan een nauwkeurig, openbaar oordeel te onderwerpen. Na lezing word ik geacht mijn opinie op minstens twee platforms online uit te dragen.

Opnieuw neem ik de uitdaging met plezier aan. Arita Baaijens - ontdekkingsreizigster, schrijfster, fotografe, biologe - is voor mij een soort rolmodel. Ik zou haar in het echte leven graag navolgen, maar kan dat (helaas) alleen via haar boeken. ‘Een regen van eeuwig vuur’, een klassieker over hoe je alleen de woestijn kunt bedwingen, en ‘Woestijnnomaden’, over een trektocht langs de karavaanweg tussen Soedan en Egypte, staan in mijn boekenkast.

Wat Arita Baaijens heeft gedaan, moet je durven. Een goede baan als milieubioloog opgeven voor onzekere avonturen in de woestijn. Als enige Westerse vrouw overleeft zij in haar eentje met kamelen de Sahara. In zelfgezochte eenzaamheid tot reflectie komen, de kijk op het leven veranderen, op het pure bestaan terugvallen. Confrontatie met de leegte doorstaan, sterk worden door eenzaamheid, angst voor het onbekende omzetten in kracht.

Na jaren in leegte trektochten maken waar nomaden wonen. Leren dat een mens altijd een keus heeft, ook in oorlogstijd. Wie zegt haar dat na? Na twee decennia zand en kamelen zoekt Baaijens een nieuwe uitdaging. Ergens diep in de bergen van Azië moet een mythisch koninkrijk verscholen liggen. Vijftienhonderd kilometer te paard voert haar door moeilijk bereikbare gebieden in Kazakstan, China, Mongolië en Rusland. 

Ik ben uiterst benieuwd naar haar nieuwe boek, dat zich eveneens afspeelt in een deel van de wereld waar ik nooit ben geweest en vermoedelijk nooit zal komen. Dat maakt haar verhaal, naar ik hoop, des te boeiender. Volgens Arita Baaijens laat het paradijs zich niet makkelijk tussen twee kaften stoppen. Onderzoek naar vraagstukken over waarheid en werkelijkheid kan je in het gekkenhuis doen belanden, of in de hemel. Bij Arita Baaijens is het uiteindelijk dat laatste geworden.

Ik neem mij voor in het boek weg te dromen. Heb ik de drukproef verwerkt, laat ik horen of ik het al dan niet een hemelse zoektocht vond.

‘Zoektocht naar het paradijs’ verschijnt in januari 2016.