We gaan naar … Rio … de Janeiro (8)

Na onze royale onderdompeling in Iguaçu, met om de hoek een Argentijnse duik, lonkt de Braziliaanse metropool Rio de Janeiro. De Braziliaanse schrijver André João Antonil (1649-1716) sprak bezoekers van Brazilië al moed in. “Brazilië is de hel van de zwarten, het vagevuur van de blanken en het paradijs van de halfbloeden”. Bijna drie eeuwen later uit de Braziliaanse songwriter, componist, zanger, pianist Tom Jobim (1927-1994) zich bezwerend met “Brazilië is niet voor beginners”.

Wij zij in zoverre geen debutanten, dat we enkele van Jobims meer dan vierhonderd songs kennen. Naast muziek die hij onder meer voor de film ‘Orfeu negro’ componeert, is zijn beroemdste lied Garota de Ipanema (The Girl from Ipanema), ook bij ons in de cd-kast. Voor Astrud Gilberto, geboren in 1940, zangeres waar ik graag naar luister, betekent dit lied haar doorbraak. 

Sinds 1999 draagt de internationale luchthaven van Rio de Janeiro de naam van de vader van de bossanova - Antônio Carlos Jobim -, de man die een staatsbegrafenis kreeg. Frank Sinatra was vriend en bewonderaar van Tom Jobim, zij maakten samen twee albums. Meeslepend ritme, harmoniekeuze en verrassende melodielijnen zijn typerend voor de Braziliaanse componist. Naast ‘The Girl from Ipanema’, en ‘A Felicidade’ en ‘O Nosso Amor’ uit de film Orfeu Negro, zijn van Jobim ook ‘Desafinado’, ‘One Note Samba’, ‘No More Blues’, ‘Corcovado (Quiet Nights of Quiet Stars) en ‘Agua de Beber’ (Water to Drink) wereldvermaard.

Om beginner-af te raken, draai ik nogmaals Astrud’s uitbarsting naar de wereld uit de jaren 1960, het ‘Meisje van Ipanema’. De wijk grenst aan Jardim de Ala, waar je naar verluidt ’s avonds beter geen wandeling kunt maken. De wijk ligt ook naast het fameuze strand van Copacabana. Gilberto’s liedje, mede uitgevoerd door Stan Getz, maakt de wijk Ipanema beroemd en populair bij zowel toeristen als lokale bevolking. Tussen veel restaurants, cafés, winkels, bars en nachtclubs wordt het flink wandelen, want de wijk zelf is het veiligste district van Zona Sul, doordat meer politie dan in omringend gebied aanwezig is. Vroeger woonden er indianen, die het gebied de benaming Ipanema gaven, vrij vertaald ‘vuil water’. Die naam kwam door de golven die laat op het strand breken en vissen verjagen. Vissende indianen kregen een ‘vuile’ hekel aan het water.

Jazz- en bossanovaklanken met gastster Chet Baker in de hoofdrol brengen mij ruim een half uur in romantische stemming. Aan het plaatje van de zongebruinde Garota in bikini op voor- en achterzijde van de cd heb ik zeker geen hekel. De titels van de tien nummers zijn verre van ‘vuil’, integendeel, zij vervullen de ether wonderschoon.

Black Magic, Love for Sale, Meu Piao, Far Away, Medley Mamae eu Quero/Chica Chica Boom Chic, All I’ve got, The Puppy Song, Wanting You en We’ll make today last night again doen mij bij herhaling bij The Girl from Ipanema wegzwijmelen. 

Op het strand in Rio zullen wij haar niet tegenkomen, want ze woont als genaturaliseerd Amerikaanse in de USA. Haar zangcarrière is ten einde, tegenwoordig schildert zij.

(wordt vervolgd)