‘Morabeza’ op charmante eilanden

Santiago is het grootste en belangrijkste eiland van Kaapverdië. In de 15e eeuw stichten de Portugezen hier hun eerste koloniale nederzetting buiten Europa. ‘Praia de Santa Maria’ - tegenwoordig kortweg Praia (=strand) - volgt in de 18e eeuw ‘Ribeira Grande’, nu Cidade Velha geheten, als hoofdstad op. Het was toen gemakkelijk om in de baai van Praia aan land te gaan en Ribeira Grande, luttele kilometers ten westen, in de rug aan te vallen. De Engelse kaper en zeeheld Francis Drake blijkt hier in 1585 een grootmeester in. De Franse zeerover Jacques Cassard herhaalt, in dienst van Lodewijk XIV, deze strategie in 1712 met succes.

Praia, nu ongeveer 132.000 inwoners, wordt in 1770 officieel de hoofdstad. De rol van Ribeira Grande is uitgespeeld. Verschillende markante bezoekers zetten voet aan wal in Praia. Charles Darwin doet het eiland in 1832 aan tijdens zijn reis met de Beagle. Hij raakt opgetogen over de tropische vegetatie en nieuwe dier- en plantensoorten die hij aantreft. Vliegeniersechtpaar Charles en Anne Lindbergh daarentegen vindt Praia maar een suf oord. Zij arriveren er in 1833, verdwijnen snel naar Gambia, om vandaar de Atlantische oversteek naar Brazilië te maken. De invloed van paus Johannes Paulus II bij een bezoek aan Kaapverdië laat zich raden.

Volgend jaar laten wij Santiago voor wat het is en bezoeken drie andere eilanden, te weten São Vicente, Santo Antão en Sal. Onafhankelijk van ons gaan twee andere markante Nederlanders - mijn nicht en haar man - nog dit jaar ook naar Kaapverdië. Zij gaan een maand naar het oostelijkst gelegen eiland, Boa Vista, dat ruim negenduizend bewoners heeft. Na Sal is Boa Vista toeristisch het meest ontwikkeld, hoewel er geen echte toeristenplaats op het eiland ligt. Wel staat er een handvol allinclusivehotels en zijn er wat guesthouses. Massatoerisme kent Boa Vista niet, dus zullen mijn nicht en echtgenoot de eindeloze witte zandstranden grotendeels voor zichzelf hebben.

Witte zandstranden zijn er ook op Sal, epicentrum van het opkomend toerisme in Kaapverdië. Het is een zonbestemming met een internationaal vliegveld en een stuk of wat investeerders die er nieuwe hotels willen bouwen en restaurants willen openen. Landschappelijk schoon ontbreekt, net als mooie steden, schilderachtige dorpen of bijzondere culturele voorzieningen. Die hopen wij op de twee andere eilanden tegen te komen. Naar Sal gaan wij, net als die twee andere genoemde Nederlanders, voor zon, zee en strand.

De charme van Kaapverdië zit hem in het kleinschalige. Alle negen bewoonde eilanden van deze archipel zijn erg overzichtelijk, net als de twee grote steden, hoofdstad Praia op Santiago en tweede stad Mindelo op São Vicente. Dat maakt het voor ons mogelijk om de Kaapverdische cultuur op te snuiven. Deze bestaat uit een aantrekkelijke mengeling van Afrikaanse en Europese invloeden, met een duidelijk stempel op het Europese deel door het voormalige koloniale moederland Portugal.

Kaapverdiërs maken bezoekers graag deelgenoot van hun levensgevoel. Het heet hier geen saudade, maar morabeza, wat zoveel betekent als ‘gastvrij, open, ongedwongen en relaxed’. Naast zon en zee mede reden voor ons om naar dit oord over te steken.