Vissen naar Dordtse taalsleutel

Op een woensdagmiddag in Dordt zijn wij uitgewandeld. Na vele kilometers via station Stadspolders bereiken we ons onderkomen aan de Kuipershaven. Naar onze gewoonte te vroeg. We wachten op onze hospita, die de sleutel komt brengen. Op de brug hangt boven het water een handjevol door-de-weekse Dordtenaren tegen de leuning. Zij lijken elkaar druk gebarend en heftig pratend te verdringen. Nieuwkomers voegen zich erbij. Onze eerste gedachte: is er iemand in het water gevallen? De nerveuze spanning stijgt.

Sommigen staren suffig naar het donkere, groezelige water, maar anderen gedragen zich veel roeriger. Die willen ‘waar voor hun geld’. Zij rekken zich uit om een glimp op te vangen van wat zich onder hen afspeelt. Laatkomers blijven sowieso gespeend van wat beneden loos is. Niemand lijkt het te weten.

“Weet u wat daar aan de hand is?”, vraag ik een voorbijganger.

“Geen idee. Kom net aanlopen”.

Ik benader een ander, die vlakbij staat. 

“As je ’t mijn zeg, weet ik het OK”. 

Onvervalst Dordts dialect maakt me geen steek wijzer. Nieuwsgierig wurm ik mij tussen de druktemakers. Zij weten vast meer, kunnen me het wellicht vertellen. Een man die zijn hondje uitlaat, wringt zich uit de groep los. “Opstaan, plaats vergaan”, grapt hij. Zijn boodschap is overbodig, animo genoeg. Ik floep met een concurrent het gat in, niet van plan me te laten verdringen.

In een roeibootje hengelt een visser naar iets in het drabbige water. Niemand weet waar hij naar op zoek is. Ze hebben het diverse keren aan hem gevraagd, maar de man zegt boe noch bah. Onverstoorbaar vist hij door. 

Een bij-de-handje kan zijn mond niet houden. “Hé visserman, probeer het eens met een wurmpie!”. 

Een ander daagt hem vervolgens uit: “Haal op man, je hebt beet!”. 

Vanuit zijn bootje repliceert de hengelaar: “As-ie soms denk met mijn de kachel an te maken, dan mot je vroeger opstaan, vader!”. Zijn speurwerk zet hij onverdroten voort. Af en toe haalt hij wat boven water, waarop de toeschouwers commentaar leveren. Vele Dordtenaren beschouwen het water nog altijd als gratis stortplaats.

Opeens klinkt uit een kelderraampje. “Probeer het eens met deze hark”. De visserman volgt het verzoek op en schakelt op het tuingereedschap over. Ook de hark faalt echter.

“U moet meer naar rechts wezen”, wijst een oud dametje, dat dicht bij me staat, aan. Ze houdt een zakdoek voor haar mond. De man met hark volgt de aanwijzing op en heeft even later succes. Hij haalt iets boven water, dat hij nog wat afspoelt. Een kunstgebit.

De toeschouwers reageren verschillend. Sommigen meesmuilen. Hebben ze dáár nu zo lang op staan te wachten? Anderen lachen er smakelijk op los. Eentje beloont de voorstelling zelfs met een applausje. “Operatie geslaagd”, buldert hij.

Dan gaat iedereen zijns weegs. Het dametje met de zakdoek heeft zich haastig uit de voeten gemaakt. Bij ons onderkomen voor één nacht staat zij voor de deur. Ze toont ons een sleutel, maar we kunnen haar niet verstaan … 

Ons Dordts is niet zo goed.