Zilverwerk in Kota Gede, gudeg op Malioboro

Nadeel van een druk programma is dat keuzes moeten worden gemaakt. Klinkt een bezoek aan een zilverwerkplaats in Kota Gede boeiend, blijft de vraag wat aan je neus voorbijgaat. Zelfs onze vriendelijke gids vertelt vast niet alles, weet misschien ook niet alles. Wij weten uiteraard niks van Kota Gede (spreek uit: Kota Ge-dée), dat vlakbij Jogja ligt. In 1575 gesticht groeit het uit tot bloeiend handels- en nijverheidscentrum, hoofdstad van het rijk van Mataram, totdat sultan Agung in 1614 naar Kerta verhuist.

Kota Gede is een doolhof van nauwe straatjes met kleine zilverwinkels en groen uitgeslagen huizen met mozaïekvloeren, eens toebehorend aan welgestelde Arabische en Nederlandse kooplieden. Wij gaan zo’n zilverwinkel binnen, waar de verkoopster ons natuurlijk geduldig alle aandacht schenkt. Ik heb weinig behoefte om mijn voorraad zilveren ringen aan te vullen - onder meer Mexico en Cuba in een verzameling, die nauwelijks wordt gedragen -, voor Erna is een aankoop grotere verleiding. Zij is immers een dezer dagen jarig en met passende liefde haal ik haar over háár collectie zilveren sieraden wél uit te breiden. Na uitgebreid zoeken komt een in de smaak vallende, passende ring met maansteen tevoorschijn.

Daarna gaan we voorbij aan de koninklijke begraafplaats van Kota Gede, die slechts op bepaalde daggedeelten is geopend. Hij ligt een halve kilometer voorbij de markt en ademt de sfeer van vergane grandeur. Twee reusachtige waringins, die nog uit de eerste dagen van Mataram stammen, bewaken de toegang tot het complex, dat een oude moskee, koninklijke graven en twee binnenhoven met door een bron gevoede vijvers omvat.

Grappig om te weten is dat voor een bezoek aan de eigenlijke graven het dragen van Javaanse kleding verplicht is, te huur bij het aanmeldingskantoor. Op de begraafplaats zijn 81 graven, waaronder dat van Sultan Hamengkubuwono II. Javaanse pelgrims, die de graven bezoeken, strooien bloemblaadjes over de tombes, branden wierook en smeken zegen af voor rijkdom, gezondheid en fortuin.

Éen vijver is het domein van een grote gele schildpad - Kyai Dudo - en van scholen meervallen. Van deze vissen is er één - Kyai Reges - die afgezien van zijn kop en staart alleen uit geraamte bestaat. Wie erin slaagt dit dier te zien, kan er zeker van zijn dat zijn smeekbeden worden verhoord. Ook het vinden van een spijker van het oorspronkelijke gebouw ter plaatse, dat in 1900 in vlammen opging, schijnt geluk te brengen. Maar ja, als je zoals wij ooit vergeefse pogingen hebt ondernomen om de bewoner van Loch Ness te traceren, ben je verheugd dat je in tropische warmte de graten van een vis aan je voorbij kunt laten gaan.

Terug in Jogjakarta rijdt chauffeur Ragil ons op aanwijzing van gids Ajus over Jalan Malioboro, vernoemd naar de hertog van Marlborough tijdens het Engelse bewind in het begin van de 19e eeuw. Deze belangrijkste winkelstraat, overdag bijzonder druk, is de verkeersader van de stad. Rijen winkels en stalletjes onder galerijen geven de mogelijkheid om kleding, souvenirs en handwerkartikelen te kopen. Na sluitingstijd rond 21.00 uur verandert de straat in één groot eetgebied. Overal verschijnen dan eettentjes, waar je aan lage tafels of op matten op de grond kunt zitten. Rondtrekkende muzikanten dragen bij aan een gezellige sfeer, waarin van specialiteiten van Jogja als gudeg - jackfruit in kokosmelk met rijst en kip - wordt genoten.

Rond die avondklok zijn wij weer terug in ons kwaliteitshotel. Ons reisschema behelst nog steeds een wake-up-call om zes uur in de ochtend. Dit keer voor een vier uur durende treinreis naar Jombang, vertrek om 6.45 uur, waarna we per auto doorrijden naar bergdorp Batu.